دلالت لاینبغی بر حرمت

[رضازاده]

روایت اول که دلالت ندارد برفهم حرمت درزمان صدور روایت زیرا ظاهرا عبارت (یعنی لاتحل لهم النساء... )جزء روایت نیست وتفسیر شیخ طوسی از روایت است.که آن هم ممکن است به خاطر مناسبت حکم وموضوع لاینبغی راحمل برحرمت کرده باشد نه به خاطر ظهور اولی عبارت.

فرمایش فوق به نظر نادرست است:
مرحوم مجلسی در ملاذ الاخیار دو احتمال می دهد: 1- از «یعنی لا تحل ...» تا «واجب» قول راوی باشد. 2- فقط «یعنی لا تحل لهم النساء» کلام راوی باشد. ایشان به هیچ وجه احتمال نمی دهد که این بخش، کلام شیخ طوسی باشد بلکه آن را قول راوی می داند. عبارت مرحوم مجلسی چنین است:
«قوله: يعني‏ لا تحل‏ لهم‏ يحتمل أن يكون من هنا إلى قوله" واجب" من كلام الراوي، و أن يكون قوله" لا تحل لهم النساء" فقط من كلام الراوي و الباقي من كلام المعصوم عليه السلام.» (ملاذ الأخيار في فهم تهذيب الأخبار ؛ ج‏8 ؛ ص108).
همچنین در کتب ذیل این روایت تا آخر «واجب» نقل شده است و حال آنکه مؤلفان این کتب در مقام نقل روایت و استدلال به آن بوده‏اند نه نقل روایت همراه با توضیحات شیخ طوسی. از این نکته می‏توان فهمید که این عده عبارت «لا تحل لهم ...» را کلام شیخ طوسی نمی‏دانسته‏اند. (البته جای این بحث وجود دارد که ذیل روایت کلام امام معصوم علیه السلام است یا کلام راوی؟) این کتب به این شرح است:
مختلف الشيعة، ج‌4، ص203. منتهى المطلب ج‌11، ص364. رياض المسائل (ط - الحديثة)؛ ج‌7، ص110. شرح فروع الكافي (لمولى محمد هادي بن محمد صالح المازندراني)، ج‏5 ص475.
مرحوم شوشتری (صاحب قاموس الرجال) - که خریط شناخت نسخ و اموری از این قبیل است- عبارت «یعنی لا تحل لهم ...» را از کتاب موسی بن القاسم می‏داند و معتقد است که شیخ طوسی نیز از آنجا گرفته است. ایشان می‏گوید:
«و أمّا ما زاد التّهذيب من قوله «يعني- إلخ» فالظاهر كونه كلام موسى بن القاسم الذي أخذ التّهذيب الخبر عن كتابه.» (النجعة في شرح اللمعة؛ ج‌5، ص302 – 303).
موسی بن القاسم از روات عصر ائمه علیهم السلام است و طبقهٔ او پیش از احمد بن محمد بن عیسی است. (احمد بن محمد بن عیسی حضرت امام رضا علیه السلام را ملاقات کرده است). اگر فهم کسی مانند موسی بن القاسم نیز از «لا ینبغی» حرمت باشد اثبات می‏شود که در عصر ائمه علیهم السلام «لا ینبغی» دال بر حرمت بوده است.
به نظر می رسد از مجموع نکات بالا به دست می آید که عبارت «لا ینبغی لهم ...» مطمئناً کلام شیخ طوسی نیست.
با عرض پوزش از طولانی شدن بحث.