27-آذر-1397, 14:04
این که جواز تمسک به اطلاقات، مبتنی شده بر این که وظیفه ی ائمه علیهم السلام هدایت قرون آینده بوده و از عدم اثبات چنین وظیفه ای نتیجه گرفته شده که نمی شود به مطلقات تمسک کرد، محل تامل است. بله می توان گفت ملاک این است که ثابت کنیم که اگر قیدی بوده متکلم بیان می کرده اما این مطلب لزوما متوقف بر اثبات وظیفه بودن بیان قید نیست. چنانکه از نوشته ی اخیرتان هم فهمیده می شود (فعلا نمی خواهم در نتیجه ی بحث از جواز یا عدم جواز تمسک به مطلقات دفاع کنم. بلکه در همین نقطه که بحث متوقف شده بود بر اثبات وظیفه ی ائمه علیهم السلام مشکل دارم. یعنی می توان گفت با این که وظیفه ی متکلم، بیان قید نبوده ولی اگر قیدی بود او بیان می کرد)
ثانیا بر فرض که اثبات مطلب، متوقف بر اثبات وظیفه بودنِ بیان قید باشد، باز هم می توان گفت وظیفه ای که منشا لزوم بیان قید شود لزوما وظیفه ی هدایت نیست. شاید با تفکیکی که بین افتائیات و تعلیمیات می شود، بتوان گفت که درست است که در افتائیات، بیان وظیفه به نحوی که شخص مخاطب به معصیت نیفتد کافی است اما در تعلیمیات، اگر حکم شرعی کامل بیان نشود محذور کذب پیش می آید. یعنی وقتی امام علیه السلام در مقام تعلیم شریعت و نه افتاء می فرمایند یحرم الخمر شاید بتوان گفت که این صرفا انشاء نیست که کذب و صدق بردار نباشد. بلکه اخبار از حکم خدا وشریعت است. البته این بحث در مخصص منفصل مطرح است و ممکن است در آن جا گفته شود مخصص منفصل ولو از اول هم منفصل بوده باشد محذوری ندارد. به خاطر مصلحت تدرج در بیان احکام و ...
به هر حال، غیر وظیفه ی هدایت، این مطلب را هم باید لحاظ کرد.
ضمنا آیه الله شبیری درباره ی اصاله العموم مطلبی دارند که با وجود احتمال مخصص، به آن تمسک می شود از باب اصل عملی عقلائی. روی این نظر، ولو نتوانیم از عدم بیان مخصص، عدم اراده ی مخصص را اثبات کنیم چه بسا بتوان به اصاله العموم احتجاج کرد.
به هر حال، بحث فروع متعددی دارد و نقطه نقطه باید بحث کرد.
ثانیا بر فرض که اثبات مطلب، متوقف بر اثبات وظیفه بودنِ بیان قید باشد، باز هم می توان گفت وظیفه ای که منشا لزوم بیان قید شود لزوما وظیفه ی هدایت نیست. شاید با تفکیکی که بین افتائیات و تعلیمیات می شود، بتوان گفت که درست است که در افتائیات، بیان وظیفه به نحوی که شخص مخاطب به معصیت نیفتد کافی است اما در تعلیمیات، اگر حکم شرعی کامل بیان نشود محذور کذب پیش می آید. یعنی وقتی امام علیه السلام در مقام تعلیم شریعت و نه افتاء می فرمایند یحرم الخمر شاید بتوان گفت که این صرفا انشاء نیست که کذب و صدق بردار نباشد. بلکه اخبار از حکم خدا وشریعت است. البته این بحث در مخصص منفصل مطرح است و ممکن است در آن جا گفته شود مخصص منفصل ولو از اول هم منفصل بوده باشد محذوری ندارد. به خاطر مصلحت تدرج در بیان احکام و ...
به هر حال، غیر وظیفه ی هدایت، این مطلب را هم باید لحاظ کرد.
ضمنا آیه الله شبیری درباره ی اصاله العموم مطلبی دارند که با وجود احتمال مخصص، به آن تمسک می شود از باب اصل عملی عقلائی. روی این نظر، ولو نتوانیم از عدم بیان مخصص، عدم اراده ی مخصص را اثبات کنیم چه بسا بتوان به اصاله العموم احتجاج کرد.
به هر حال، بحث فروع متعددی دارد و نقطه نقطه باید بحث کرد.
