نمونه ای از استناد به ارتکاز عقلائی در کشف معذوریت...

[سید محسن حائری]

آیا وجهی که استاد بیان کردند، مبتنی بر عدم حجیت قطع است؟ به این بیان که عقلاء، قطع شخص نسبت به امر استقبالی   را حجت نمی دانند....

لزوما این طور نیست. یک پدر می‌تواند به این نکته که فرزندش در قطع‌هایش اشتباه می‌کند، به او دستور دهد که حتی اگر مطمئن باشی که نانوایی تعطیل است، باز هم جهت خرید نان اقدام کن.
این به معنای عدم حجیت قطع نیست. عدم حجیت قطع این است که عبد از طرفی قطع داشته باشد که مولی فعل الف را می‌طلبد، و از طرفی مولی بگوید که این قطعت (که به وظیفه‌ات تعلق گرفته) اعتبار ندارد.
در ما نحن فیه، متعلق قطع تکلیف مولی نیست، بلکه قطع عبد به قدرتش است. حجیت قطع هیچ منافاتی با این نکته ندارد که مولی بگوید: «هر چند قطع داری که قادر خواهی بود، اما باز هم روزه‌ی نیمه‌ی اول را مقدم بدار».

بله، پذیرش امکان ثبوتی چنین فرمانی از ناحیه‌ی شارع، به معنای پذیرش اثباتی آن نیست و کماکان جهت مرحج دانستن اقدمیت زمانی یک تکلیف، احتیاج به دلیل هست.