امتیاز موضوع:
  • 0 رای - 0 میانگین
  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
استدلال بر تعدد محمد بن حکیم و نقد آن
#1
دو محمد بن حکیم در فهرست شیخ وجود دارد که در دو طبقه می باشند و علاوه بر ظاهرِ تعدد ذکر در فهرست شیخ که بیان گر تعدد می باشد، ظاهر طبقه‌ی این دو هم اقتضای تعدد می کند.راوی یکی از این دو محمد بن حکیم، حسن محبوب است.راوی محمد بن حکیم دیگر، حمید بن زیاد عن القاسم بن اسماعیل می باشد.

حمید بن زیاد متوفای سال 310 می باشد. قاسم بن اسماعیل هم حدود چهل یا پنجاه سال قبل از حمید بن زیاد بوده است؛ یعنی تقریبا متوفای سال 260 می باشد و با حسن بن محبوب که متوفای 224 است، فاصله‌ی زیادی دارد؛ در نتیجه قاسم بن اسماعیل در طبقه‌ی حسن بن محبوب نیست، بنابراین محمد بن حکیم ها دو نفر می باشند.
ایراد این استدلال این است که در فهرست شیخ طوسی افراد زیادی ذکر شده اند که در طریق به آن ها حُمید بن زیاد واقع شده است، این افرادی که حُمید در طریق به آن ها وجود دارد، به دو نحو می باشند:1-بعضی از این افراد مشایخ حُمید می باشند، مثل حسن بن محمد بن سماعه2-سایر افرادی که حُمید در طریق به آن ها وجود دارد، در همه‌ی این افراد حُمید با یک واسطه از آن ها نقل می کند و حال آن که این افراد در طبقات مختلف هستند؛ مثلا یکی از این افراد جابر بن یزید جعفی ( متوفای 130) است که حُمید ( متوفای 310) با یک واسطه از او نقل می کند که چنین چیزی امکان ندارد.شواهد نشان می دهد که اسناد حُمید بن زیاد که به نحو دوم در فهرست شیخ قرار دارند، برای تعیین طبقه‌ی صاحب ترجمه ها فایده ای ندارد.در عنوان دومِ محمد بن حُکیم، حُمید بن زیاد به نحو دوم ( نقل با یک واسطه) در طریق به محمد بن حُکیم وجود دارد:«... عن حُميد عن القاسم بن إسماعيل عن محمد بن حُکیم»در نتیجه در این عنوان از محمد بن حُکیم به خاطر وجود حُمید بن زیاد در طریق به او نمی توان طبقه‌ی محمد بن حُکیم را تعیین کرد. شاهد این مطلب این است که در این موارد در رجال نجاشی حُمید از این افراد با بیش از یک واسطه نقل کرده است یا در اسناد روایات، حُمید از این افراد با بیش از یک واسطه نقل می کند و حال آن که در فهرست شیخ طوسی حُمید از همه‌ی این افراد با یک واسطه نقل می کند لذا به این قرینه برای تعدد محمد بن حکیم نمی توان اکتفاء کرد.
اما اینکه دو نفر با نام محمد بن حُکیم، صاحب کتاب باشند و در فهرست شیخ هیچ مشخصه ای برای این دو ذکر نشده باشد خیلی بعید است شاهد این مدعا هم این است که نجاشی فقط یک صاحب کتاب به عنوان محمد بن حکیم معرفی کرده است که همان خثعمی است.به احتمال قوی شیخ طوسی به فهرست ابن بطه مراجعه کرده است و محمد بن حُکیم را ذکر کرده است سپس به فهرست حُمید مراجعه کرده است و محمد بن حُکیم را از آن جا هم ذکر کرده است و متوجه نشده است این دو یک نفر هستند یا فراموش کرده قبلا محمد بن حُکیم را ذکر کرده است؛ به همین دلیل نام او را دوباره ذکر کرده است. عدم ذکر مشخصه بیان گر این است که شیخ طوسی اشتهار او را در نظر گرفته است که مشخصه ای برای او ذکر نکرده است.98/11/21
پاسخ


موضوعات مشابه ...
موضوع نویسنده پاسخ بازدید آخرین ارسال
  وثاقت محمد بن اسماعیل بندقی حسین بن علی 0 340 17-بهمن-1401, 20:56
آخرین ارسال: حسین بن علی
  توثیق محمد بن یحیی الصیرفی حسین بن علی 0 489 25-دي-1401, 19:52
آخرین ارسال: حسین بن علی
  روایت احمد بن محمد از حسین بن سعید در کافی مسعود عطار منش 0 352 16-مهر-1401, 12:45
آخرین ارسال: مسعود عطار منش
  اطلاعات رجالی پیرامون احمد بن محمد بن عیسی مسعود عطار منش 0 239 20-خرداد-1401, 09:54
آخرین ارسال: مسعود عطار منش
  «رجال»  بررسی احوال محمد ابن سنان محمد حسین شفق نیا 2 630 13-فروردين-1401, 16:25
آخرین ارسال: عرفان عزیزی
  توثیق معلی بن محمد عرفان عزیزی 1 1,827 23-اسفند-1400, 22:24
آخرین ارسال: احمد سالاری
  نزاع در وثاقت محمد بن عیسی مسعود عطار منش 4 777 19-بهمن-1400, 12:51
آخرین ارسال: محمود رفاهی فرد
  «رجال»  وثاقت محمد بن عبد الحمید مومن 0 524 25-دي-1400, 09:19
آخرین ارسال: مومن
  جعفر بن سماعه یا جعفر بن محمد بن سماعه محمود رفاهی فرد 0 1,376 9-مهر-1399, 20:57
آخرین ارسال: محمود رفاهی فرد
  محمد بن جعفر ابتدای اسناد کافی عرفان عزیزی 0 935 14-خرداد-1399, 10:12
آخرین ارسال: عرفان عزیزی

پرش به انجمن:


کاربران در حال بازدید این موضوع: 1 مهمان