سؤال: ارتکازی بودن تعلیل

[رضا اسکندری]

سلام
از نظر علماء نیز اینکه علت باید به امر ارتکازی باشد همه جا نیست.
همان طور که در کلمات بزرگان از جمله مرحوم اصفهانی نیز مذکور است علت دو قسم است:
گاهی علت برای بیان موضوع حکم و در حقیقت سعه و ضیق حکم است مثل الخمر حرام لانه مسکر که در حقیقت بیان می‌کند موضوع حرمت نه خمر بلکه مسکر است.
در این صورت لازم نیست علت به امر ارتکازی باشد.
اما گاهی علت برای تقریب مطلب است در این صورت حتما تعلیل باید به امر ارتکازی باشد.
و البته علماء معتقدند اصل در علت و ظهور تعلیل در این ذکر برای تقریب است.
(می توانید به کلام مرحوم اصفهانی در ذیل صحیحه اول زراره در بحث استصحاب مراجعه کنید)