تبعیت احکام نسبت به مصالح و مفاسد متعلق و نفس تکلیف

[مسعود عطار منش]

پر واضح است که حکیم در مقام قانون گذاری مجموع مصالح و مفاسد زا در نظر میگیرد در نتیجه اگر مصلحت الزامیه در متعلق باشد ولی تکلیف به آن مفاسدی داشته باشد.که بر ملاک در متعلق بچربد چنین الزامی غیر حکیمانه است. مثلا در روایت نبی اکرم صلوات الله علیه و آله لولا اشق علی امتی لامرتهم بالسوال ینابه یک تحلیل معنایش اینست که نفس متعلق ملاک الزام را دارد ولی چون الزاام به آن باعث مشقت بوده این الزام مفسده داشته لذا نبی حکیم چنین امری نکرده است.
البته در خصوص مثال تامل وجود دارد ولی اصل مطلب واضح است.

[خیشه]

مرحوم اخوند در مقام جمع بین حکم واقعی و ظاهر میگوید بنا بر این که جعل حجیت برای امارات، جعل حکم مماثل باشد در نفس حکم ظاهری مصلحت و مفسده وجود دارد و نسبت به حکم واقعی نسبت به متعلق حکم مصلحت و مفسده وجود دارد. (بحث امکان حجیت امارات و شبهه ابن قبه)