24-آبان-1400, 20:56
نقل قول:اين نظريه در تقريرات استاد شهيد صدر به محقّق اصفهانى نسبت داده شده كه همچون نظريه سابق، اثرى از آن در آنچه از محقّق اصفهانى در دست است نيافتيم.
مقتضاى اصل در اطلاق شموليت است، و بدليت اطلاق نياز به مؤونه زايده دارد،
دليل اين مدّعا اين است كه مقتضاى اطلاق، تعلّق حكم به طبيعت است، و پيداست كه طبيعت به لحاظ فناى در خارج، متعلّق حكم قرار مى‌گيرد؛ نه «بما هِى هِى». بنابر اين، ملاك تعلّق حكم به طبيعت، وجود خارجى آن است و از آنجا كه وجود طبيعت در خارج متعدّد است به تعدّد افراد آن[زيرا نسبت طبيعت به افراد، نسبت اب واحد به ابناء نيست؛ بلكه نسبت آباء است به ابناء، يعنى: با هر مصداقى از مصاديق خارجى وجود مستقلى براى طبيعت متحقق مى شود]، بنابر اين، مقتضاى اصل و قاعده اوّليه اين است كه هر جا اطلاقى باشد، اطلاق شمولى باشد؛ يعنى: مقتضاى اصل در متعلّق حكم بدون قيد، اطلاق شمولى و تعدّد افراد حكم به تعدّد افراد طبيعت در خارج است؛ مگر آنكه قرينه و مؤونه زايده‌اى دلالت بر خلاف اين قاعده و اصل اوّلى كند و اطلاق بدلى را اثبات كند، و آن در صورتى است كه دليلى خاص بر قيد وحدت و اراده خصوص وجود مصداق اول از مصاديق طبيعتى كه متعلق حكم است، دلالت كند.
https://lib.eshia.ir/12159/1/492
اصول فقه نوين نویسنده : اراکی، محسن جلد : 1 صفحه : 492
با استناد به برخی قواعد فقهی اصولی شاید بتوان گفت که نظریه قدماء اصولیین آباء به ابنا است اگرچه تصریح نشده باشدمانند مثال بالا
قطع قلم به قیمت نان می کنی رفیق
این خط و این نشان که زیان می کنی رفیق
گیرم درین میانه به جایی رسیده ی
گیرم که زود دکه دکان می کنی رفیق
کفاره اش ز گندم عالم فزون تر است
از عمر آنچه خدمت خان می کنی رفیق
خود بستمش به سنگ لحد مرده توش نیست
قبری که گریه بر سر آن می کنی رفیق
گفتی گمان کنم که درست است راه من
داری گمان چو گمشدگان می کنی رفیق
این خط و این نشان که زیان می کنی رفیق
گیرم درین میانه به جایی رسیده ی
گیرم که زود دکه دکان می کنی رفیق
کفاره اش ز گندم عالم فزون تر است
از عمر آنچه خدمت خان می کنی رفیق
خود بستمش به سنگ لحد مرده توش نیست
قبری که گریه بر سر آن می کنی رفیق
گفتی گمان کنم که درست است راه من
داری گمان چو گمشدگان می کنی رفیق
