نقد کلام آیت الله زنجانی در نفی رویت هلال با تلسکوپ

[عرفان عزیزی]

آیت الله زنجانی بین حکم شخصی و با حکم نوعی تفاوت گذاشتند.به عنوان مثال اینکه گفته می شود نظر به اجنبیه حرام است یا نظر به مصلوب موجب غسل است حکم شخصی است در احکام شخصی تلسکوپ مجزی است اما برخی احکام نوعی هستند مثل رویت هلال یا وصول به حد ترخص در این موارد رویت متعارف شرط می باشد.
استاد در نقد کلام ایشان فرمودند: ظاهر کلام ایشان در شخصی ونوعی بودن این است که بحث رویت را تحت عنوان طریقیت و موضوعیت نمی خواهند طرح کنند.خصوصیتی که در مثال رویت اجنبیه و مصلوب وجود دارد این است که سدی به نام اختصاص احکام به افراد متعارف را می شکند و منکرین رویت هلال با تلسکوپ آن را قبول دارند اما اشکالی که مطرح می شود این است که با توجه به مبنای انحلالی بودن احکام˛ خطاب به فرد فرد مکلفین توجه پیدا می کند و در این معنا فرقی بین خطاب حرمت نظر به اجنبیه با وجوب امساک هنگام رویت هلال نیست.۱۴۰۰/۹/۱۳

[1972392352]

سلام متوجه اشکال نشدم. ظاهرا مراد حضرت آیة الله شبیری حفظه الله تعالی اینست که با توجه به آیه شریفه « یسئلونک عن الاهله قل هی مواقیت للناس ..» اینها مواقیتی برای مردم هستند  پس نوع مردم باید بدان راه داشته باشند نه تلسکوپ که صرفا طریقی است برای نوادر مردم، پس با توجه به اینکه مواقیتی برای مردم هستند باید طریق آن نیز چیزی باشد که نوع مردم بدان دسترسی داشته باشند که همان رؤیت عادی است نه مسلح. این فرمایش کاملا با انحلال نیز سازگار است یعنی همه مردم تکلیف دارند که از حین رؤیت، روزه بگیرند لکن رؤیت عادی. اما در مسئله حرمت نگاه به اجنبیه که دلیلی نداریم که صرفا رؤیت متعارف به عنوان طریق جعل شده باشد فلذا حتی شامل طریق غیر متعارف مثل دوربین هم میشود. اینها باهم فرق میکنند و انحلال هم محفوظه.

[عرفان عزیزی]

سلام برادر عزیز.آقای زنجانی در کتاب الصوم ج۴ص۲۱۲عمده ی بحثشان در تفاوت بین شخصی و نوعی بودن حکم است ایشون اونجا تصریح می کنند:سابقاً كسى اين مسأله(رویت هلال با تلسکوپ) را از من پرسيد من گفتم كه فرقى نمى‌كند و ديدن كفايت مى‌كند و خصوصيتى براى چشم عادى نيست؛ بعد فرمودن که در بحث خلطی شده است و ما از یک جهت غفلت کردیم و تفاوت در شخصی و نوعی بودن حکم است لذا مثال رویت نامحرم با رویت هلال فرق دارد.
اگر دلیل ایشان میقات بودن هلال است که در فرمایش آقای سیستانی هم آمده بود و استاد در تبیین آن فرمودند آقای سیستانی از راه محمول که همان میقات باشد خواستند موضوع که دخول هلال است را تبیین کنند لذا گفتند هلال قابل رویت متعارف.د استاد اشکال داشتند که اگر هلال با تلسکوپ هم دیده شود می تواند میقات باشد یعنی معیاری برای تنظیم امور عرفی و شرعی در همین زمان ما وقتی عده ای با تلسکوپ می بینند و این قابلیت هست که هر کسی خواست بیاید پشت دستگاه ببیند و بعد در کل کشور اعلام می کنند امور عرفی و شرعی تنظیم نمی شود؟خوب می شود لذا به آیه نمی توان برای نفی تلسکوپ تمسک کرد.اما این استدلال غیر از شخصی و نوعی بودن است که در کلام آقای زنجانی آمده