24-آذر-1400, 17:56
(آخرین تغییر در ارسال: 24-آذر-1400, 17:57 توسط حسین بن علی.)
مرحوم روحانی در منتقی الاصول قاعده لا حرج را به صورت کلی منکر شده اند یعنی حکم شرعی در موارد حرج، رفع نمی شود مگر به حد اضطرار برسد.
اما در آیات قرآن
آیات ذیل تیمم و صوم که در آن آمده (لا یرید بکم العسر) به معنای این است که خدا نمی خواسته شما را به سختی وادار کند بلکه غرض اصلی الهی چیز دیگری بوده(ولکن لیطهرکم... یا لتکمل العده...) زیرا در این آیات حتی با وجود مریضی، خداوند دست از تکلیف برنداشته که این کار در ذهن مردم شائبه سختگیر بودن خدا داشته و در این آیات نفی آن شده است
همینطور آیه (جاهدوا فی الله حق جهاده...ما جعل علیکم فی الدین من حرج) نیز به جهت اینکه ذیل امر به جهاد آمده نیز همینگونه تفسیر می شود یا اینکه نظر به مجموعه احکام بوده...
استاد در نقد آقای روحانی فرمودند:
بیان ایشان در آیه وضو صحیح است.
اما
در آیه صوم این اشکال وارد نیست؛ زیرا در آیه آمده است:
وَمَنْ كَانَ مَرِيضًا أَوْ عَلَىٰ سَفَرٍ فَعِدَّةٌ مِنْ أَيَّامٍ أُخَرَ ۗ يُرِيدُ اللَّهُ بِكُمُ الْيُسْرَ وَلَا يُرِيدُ بِكُمُ الْعُسْرَ وَلِتُكْمِلُوا الْعِدَّةَ
در این آیه عدم وجوب روزه برای مریض تعلیل به نفی حرج و وجوب روزه در ایام اخر تعلیل به تکمیل عده شده است.
در آیه (جَاهِدُوا فِي اللَّهِ حَقَّ جِهَادِهِ ۚ هُوَ اجْتَبَاكُمْ وَمَا جَعَلَ عَلَيْكُمْ فِي الدِّينِ مِنْ حَرَجٍ)
مراد از جاهدوا... جنگ نیست بلکه تلاش در راه خدا است والا تذییل به نفی حرج در ذیل امر به جنگ، اصلا عرفی نیست...
بنابر این دلالت این آیه نیز بر نفی حرج به صورت مطلق اشکالی ندارد.
درس خارج فقه ۱۴۰۰/۹/۲۳
اما در آیات قرآن
آیات ذیل تیمم و صوم که در آن آمده (لا یرید بکم العسر) به معنای این است که خدا نمی خواسته شما را به سختی وادار کند بلکه غرض اصلی الهی چیز دیگری بوده(ولکن لیطهرکم... یا لتکمل العده...) زیرا در این آیات حتی با وجود مریضی، خداوند دست از تکلیف برنداشته که این کار در ذهن مردم شائبه سختگیر بودن خدا داشته و در این آیات نفی آن شده است
همینطور آیه (جاهدوا فی الله حق جهاده...ما جعل علیکم فی الدین من حرج) نیز به جهت اینکه ذیل امر به جهاد آمده نیز همینگونه تفسیر می شود یا اینکه نظر به مجموعه احکام بوده...
استاد در نقد آقای روحانی فرمودند:
بیان ایشان در آیه وضو صحیح است.
اما
در آیه صوم این اشکال وارد نیست؛ زیرا در آیه آمده است:
وَمَنْ كَانَ مَرِيضًا أَوْ عَلَىٰ سَفَرٍ فَعِدَّةٌ مِنْ أَيَّامٍ أُخَرَ ۗ يُرِيدُ اللَّهُ بِكُمُ الْيُسْرَ وَلَا يُرِيدُ بِكُمُ الْعُسْرَ وَلِتُكْمِلُوا الْعِدَّةَ
در این آیه عدم وجوب روزه برای مریض تعلیل به نفی حرج و وجوب روزه در ایام اخر تعلیل به تکمیل عده شده است.
در آیه (جَاهِدُوا فِي اللَّهِ حَقَّ جِهَادِهِ ۚ هُوَ اجْتَبَاكُمْ وَمَا جَعَلَ عَلَيْكُمْ فِي الدِّينِ مِنْ حَرَجٍ)
مراد از جاهدوا... جنگ نیست بلکه تلاش در راه خدا است والا تذییل به نفی حرج در ذیل امر به جنگ، اصلا عرفی نیست...
بنابر این دلالت این آیه نیز بر نفی حرج به صورت مطلق اشکالی ندارد.
درس خارج فقه ۱۴۰۰/۹/۲۳
