12-دي-1400, 23:13
(آخرین تغییر در ارسال: 12-دي-1400, 23:15 توسط حسین بن علی.)
در علم صرف، 4 وزن جمع مکسر را به عنوان جمع قلّه که دلالت بر افراد اندک (3 تا 10 فرد) دارد و بقیه وزن های جمع مکسّر را به عنوان جمع کثره که دلالت بر افراد بیش از 10 فرد دارد معرفی نموده اند (ر.ک: صرف ساده ص282).
اما در برخی موارد مشاهده شده که علماء، این مطلب را در متون و محاورات عربی نپذیرفته اند.
مثلاً شهید ثانی در شرح لمعه، صراحتاً این امر را خلاف استعمالات عرفی و عرف عام مردم عرب دانسته است:
«و الجمع يحمل على الثلاثة؛ جمع قلة كان كأعبد، أو كثرة كالعبيد لتطابق اللغة و العرف العام على اشتراط مطلق الجمع في إطلاقه على الثلاثة فصاعدًا.
و الفرق بحمل جمع الكثرة على ما فوق العشرة اصطلاح خاص لا يستعمله أهل المحاورات العرفية و الاستعمالات العامية، فلا يحمل إطلاقهم عليه.»
جمع به 3 فرد و بیشتر اطلاق می گردد؛ و تفاوت بین جمع قله و جمع کثره، به این که جمع کثره حمل بر تعداد 10 فرد به بالا شود، اصطلاحی خاص است که عرب در گفتگوهای عرفی و استعمالات عمومی مردم آن را به کار نمی برد.
الروضة البهية في شرح اللمعة الدمشقية (كلانتر)؛ ج5، ص: 40
اما در برخی موارد مشاهده شده که علماء، این مطلب را در متون و محاورات عربی نپذیرفته اند.
مثلاً شهید ثانی در شرح لمعه، صراحتاً این امر را خلاف استعمالات عرفی و عرف عام مردم عرب دانسته است:
«و الجمع يحمل على الثلاثة؛ جمع قلة كان كأعبد، أو كثرة كالعبيد لتطابق اللغة و العرف العام على اشتراط مطلق الجمع في إطلاقه على الثلاثة فصاعدًا.
و الفرق بحمل جمع الكثرة على ما فوق العشرة اصطلاح خاص لا يستعمله أهل المحاورات العرفية و الاستعمالات العامية، فلا يحمل إطلاقهم عليه.»
جمع به 3 فرد و بیشتر اطلاق می گردد؛ و تفاوت بین جمع قله و جمع کثره، به این که جمع کثره حمل بر تعداد 10 فرد به بالا شود، اصطلاحی خاص است که عرب در گفتگوهای عرفی و استعمالات عمومی مردم آن را به کار نمی برد.
الروضة البهية في شرح اللمعة الدمشقية (كلانتر)؛ ج5، ص: 40
