22-تير-1401, 17:42
درس خارج فقه جلسه 23 مورخ 18/8/1400
استاد شبیری در پاسخ به این سوال که مراد از باطل در آیه لا تاکلوا اموالکم بینکم بالباطل چیست (باطل شرعی یا عرفی یا واقعی) به نقل از والد معظمشان فرمودند:
آیت الله والد مراد از باطل را باطل واقعی می دانند. در توضیح باید گفت:
•گاه باطل در مقابل صحیح است، با این فرض هویت باطل جعلی و اعتباری است و به اعتباری قانونی که آن را صحیح و باطل می داند، تفاوت می کند. پس باطل آن چیزی است که شرع یا عرف حکم به صحت آن نکرده است.
•گاه باطل در مقابل حق است که در لغت نیز در مقابل حق است. حق چیزی است که ثبات و واقعیت دارد و باطل چیزی است که ثبات و استحکام ندارد. باطل به این معنا امری واقعی است و اسبابی که مصلحت در آن موجود است، صحیح است و چیزی که در آن مصلحت وجود ندارد، باطل است. مطابق این معنا، آیه شریفه بیان می کند: به سببی که ملاک اکل مال در آن وجود ندارد، مال دیگران را اکل نکنید. اهمیت ندارد ملاک را نسبت به حکم وضعی در نظر بگیریم یا نسبت به حکم تکلیفی در نظر بگیریم. به هر حال باطل امری واقعی است که سبب می شود شارع مقدّس جعلی را انجام دهد.
آیت الله والد باطل را به معنای دوم تفسیر می کنند.
استاد شبیری در پاسخ به این سوال که مراد از باطل در آیه لا تاکلوا اموالکم بینکم بالباطل چیست (باطل شرعی یا عرفی یا واقعی) به نقل از والد معظمشان فرمودند:
آیت الله والد مراد از باطل را باطل واقعی می دانند. در توضیح باید گفت:
•گاه باطل در مقابل صحیح است، با این فرض هویت باطل جعلی و اعتباری است و به اعتباری قانونی که آن را صحیح و باطل می داند، تفاوت می کند. پس باطل آن چیزی است که شرع یا عرف حکم به صحت آن نکرده است.
•گاه باطل در مقابل حق است که در لغت نیز در مقابل حق است. حق چیزی است که ثبات و واقعیت دارد و باطل چیزی است که ثبات و استحکام ندارد. باطل به این معنا امری واقعی است و اسبابی که مصلحت در آن موجود است، صحیح است و چیزی که در آن مصلحت وجود ندارد، باطل است. مطابق این معنا، آیه شریفه بیان می کند: به سببی که ملاک اکل مال در آن وجود ندارد، مال دیگران را اکل نکنید. اهمیت ندارد ملاک را نسبت به حکم وضعی در نظر بگیریم یا نسبت به حکم تکلیفی در نظر بگیریم. به هر حال باطل امری واقعی است که سبب می شود شارع مقدّس جعلی را انجام دهد.
آیت الله والد باطل را به معنای دوم تفسیر می کنند.
