22-مهر-1402, 19:26
آیا مجرد نیت قطع نماز، مبطل است یا نه؟ کما اینکه در روزه، نیت قطع داشته باشد، روزه باطل می‌شود چه بخورد یا نخورد که اگر بخورد کفاره اضافه می‌شود. اما آیا در نماز نیز چنین است؟ مرحوم سید فرموده مثل روزه نیست. اگر در میان نماز چیزی نخورد و ادامه دهد، نمازش صحیح است.
مشهور
اما ما نسب الی المشهور و بعضی ادعای اجماع دارند که نیت قطع، مبطل است. حتی علامه در بعض گفته ولو تردد المکلف، نماز باطل می‌شود چون این لحظه از نماز را قربی اتیان نکرده چنانچه در روزه نیز اگر تردد کند، باطل می‌شود.
وجه سوم، احسن وجوه همین است که گفتند از روایات استفاده می‌شود که نماز افزون بر افعال و اذکار، هیئت اتصالیة نیز دارد. کسی که نیت قطع صلاة دارد و یا تردید دارد، هیئت اتصالیة نمازش از بین می‌رود. روایاتی می‌فرماید التکلم باطل للصلاة یا الحدیث ناقض للصلاة یا القهقهة قاطع للصلاة، اینها نشان می‌دهد که باید هیئتی باشد که اینها قطع کند. نیت قطع نیز این هیئت را از بین می‌برد.
استاد
اما همانطور که مرحوم حکیم و مرحوم خوئی فرمودند چنین واجبی در نماز وجود ندارد که با نیت قطع از بین برود. هیئت اتصالیه در نماز به این معنا که موالات میان افعال باشد، گفتیم چنین شرطی وجود دارد چون صلاة عرفا یک فعل است و برای صدق یک فعل بودن، باید متوالیا عرفی اتیان کرد. اما به این معنا که آنات نیز مقوم آن هیئت اتصالیة است یعنی باید همه این اجزاء صلاة هستند و باید مکلف در همه آنات، نیت صلاة داشته باشد، دلیل ندارد. روایات حدث ناقض است به معنای این است که حدث مانع از اتصال و الحاق افعال بعدی به افعال قبلی می‌شود نه اینکه یک هیئت اتصالیه وجود داشته باشد. اگر مکلف قطع نیت صلاة داشته باشد، چرا باید صلاحیت التحاق از بین برود؟ مگر آنات جزء نماز است؟ بحث اصلا همین است که آيا آنات بخشی از نماز است یا نه؟ نهایت این است که اگر شک کنیم که آیا قصد صلاتی در آنات متخلله لازم است یا نه، در واقع وارد بحث شک در قید زائد می‌شود که در اصول گفتند در شک بین اقل و اکثر در امر ارتباطی، برائت جاری می‌شود. اینکه بعضی گفتند اشتغال جاری است چون الاشتغال الیقینی یستلزم الفراغ الیقینی، می‌گوییم شک در اصل اشتغال و تکلیف است نه شک در فراغ که احتیاط جاری شود. لذا نیت قطع، باعث اختلال در نماز و بطلان آن نمی‌شود.
درس خارج فقه. جلسه 15. 22 مهر ماه 1402
مشهور
اما ما نسب الی المشهور و بعضی ادعای اجماع دارند که نیت قطع، مبطل است. حتی علامه در بعض گفته ولو تردد المکلف، نماز باطل می‌شود چون این لحظه از نماز را قربی اتیان نکرده چنانچه در روزه نیز اگر تردد کند، باطل می‌شود.
وجه سوم، احسن وجوه همین است که گفتند از روایات استفاده می‌شود که نماز افزون بر افعال و اذکار، هیئت اتصالیة نیز دارد. کسی که نیت قطع صلاة دارد و یا تردید دارد، هیئت اتصالیة نمازش از بین می‌رود. روایاتی می‌فرماید التکلم باطل للصلاة یا الحدیث ناقض للصلاة یا القهقهة قاطع للصلاة، اینها نشان می‌دهد که باید هیئتی باشد که اینها قطع کند. نیت قطع نیز این هیئت را از بین می‌برد.
استاد
اما همانطور که مرحوم حکیم و مرحوم خوئی فرمودند چنین واجبی در نماز وجود ندارد که با نیت قطع از بین برود. هیئت اتصالیه در نماز به این معنا که موالات میان افعال باشد، گفتیم چنین شرطی وجود دارد چون صلاة عرفا یک فعل است و برای صدق یک فعل بودن، باید متوالیا عرفی اتیان کرد. اما به این معنا که آنات نیز مقوم آن هیئت اتصالیة است یعنی باید همه این اجزاء صلاة هستند و باید مکلف در همه آنات، نیت صلاة داشته باشد، دلیل ندارد. روایات حدث ناقض است به معنای این است که حدث مانع از اتصال و الحاق افعال بعدی به افعال قبلی می‌شود نه اینکه یک هیئت اتصالیه وجود داشته باشد. اگر مکلف قطع نیت صلاة داشته باشد، چرا باید صلاحیت التحاق از بین برود؟ مگر آنات جزء نماز است؟ بحث اصلا همین است که آيا آنات بخشی از نماز است یا نه؟ نهایت این است که اگر شک کنیم که آیا قصد صلاتی در آنات متخلله لازم است یا نه، در واقع وارد بحث شک در قید زائد می‌شود که در اصول گفتند در شک بین اقل و اکثر در امر ارتباطی، برائت جاری می‌شود. اینکه بعضی گفتند اشتغال جاری است چون الاشتغال الیقینی یستلزم الفراغ الیقینی، می‌گوییم شک در اصل اشتغال و تکلیف است نه شک در فراغ که احتیاط جاری شود. لذا نیت قطع، باعث اختلال در نماز و بطلان آن نمی‌شود.
درس خارج فقه. جلسه 15. 22 مهر ماه 1402
