معنای اهوی الی السجود

[خیشه]

بحث در این است که اگر کسی در حال هوی باشد و در قیام شک کند آیا قاعده تجاوز جاری میشود یا نه. به مناسبت بحث در روایتی واقع شد که شک در رکوع کرده و در حال هوی الی السجود است. سوال این است که اهوی الی السجود یعنی به سجده رسیده یا به معنای در حال فرود به رکوع است؟
مرحوم خوئی نسبت به روایت عبدالرحمن پاسخ داده و فرموده قد اهوی الی السجود یعنی به سجود رسیده. بله اگر می‌گفت قد یهوی به معنای در حال هوی بود ولی قد اهوی یعنی به سجده رسیده که اگر به سجده رسیده باشد قطعا نباید به شکش اعتنا کند. لااقل ظهوری در حال هوی ندارد.
پاسخ
اینکه فرمود اهوی یعنی به سجده رسیده، می‌گوییم اهوی به این معنا نیست. طبق تتبعی که در لغت صورت گرفته، لغویون در مورد اهوی، معانی متعددی بیان کردند ولی همه اشتباه مفهوم به مصداق است. اهوی به معنای حالت فرود است. اگر گفتند هوی به معنای هلک، یعنی نوعی سقوط و فرود. هوای نفس نیز چون با سقوط ملازمه دارد، اینطور نامیده شده. در بعضی روایات چنین نقل شده: ثُمَّ أَهْوَى بِيَدَيْهِ إِلَى الْأَرْضِ فَوَضَعَهُمَا عَلَى الصَّعِيدِ. در اینجا نیز اهوی الی السجود فسجد یعنی هوی محقق شده و تحقق هوی به آن است که در حال فرود باشد و به وضع جبهه علی الارض نشده. بنابراین ذهنیت عرفی مرحوم حکیم را تایید می‌کنیم که اهوی الی السجود فلم یدر، یعنی پیش از سجود و این روایات مؤید اطلاقات خواهد بود.
درس خارج فقه. جلسه 86. تاریخ 16 بهمن ماه 1402