استاد سید جواد شبیری در ضمن جلسه 29 سال 87-88 می فرمایند: ظاهر تعبیر علما در اعتبارات ماهیت این است که در ارتباط با ماهیت سه مفهوم مجزا در ذهن انسان وجود دارد و مراد از بشرط شیء (انسان عالم) کل این مفهوم دو جزیی و مراد از بشرط لا (انسان غیر عالم) کل این مفهوم سه جزیی است. اگر مراد از اعتبارات ثلاث این باشد، تردیدی نیست که موضوع له اسم جنس طبیعت مطلقه است. و استعمال لفظ انسان در "انسان عالم" (به صورت یک مفهوم مرکب) یا در "انسان غیر عالم" مجاز است.
ولی ممکن است ما اعتبار ثلاث ماهیت را به گونه ای دیگر تفسیر کنیم. مراد از بشرط شیء خصوص انسان در مفهوم انسان عالم است یعنی جزء این مفهوم ترکیبی، ولی به شرط این که جزء این مفهوم باشد. و مراد از بشرط لا هم خصوص مفهوم انسان در انسان غیر عالم است به همان شرط. بنا بر این اعتبارات ثلاث سه مفهوم مجزا نیست بلکه یک مفهوم است در سه حالت مختلف: حالت تجرد از قید، حالتی که در کنار او مفهوم وجودی دیگری باشد و حالتی که در کنارش مفهوم عدمی باشد. بنا بر این معنا از اعتبارات ثلاث شک نیست که لفظ انسان در هر سه گونه استعمال حقیقت است و قید وضع واضع در اسم جنس این نیست که این مفهوم در ذهن به تنهایی تصور شود و در کنار آن معنای دیگری نباشد. لذا تقیید انسان به عالم هیچ تجوزی به همراه ندارد. و بر خلاف گفته برخی قدما که لازمه تخصیص تجوز است، در این قسم از تخصیص (که با تقیید موضوع انسان صورت می گیرد) هیچ تجوزی راه ندارد. نتیجه این تحلیل درباره اعتبارات ثلاث ماهیت در فهم جایگاه مقدمات حکمت را در جلسات بعدی مطرح می فرمایند که در صورت تمایل رجوع فرمایید.
ولی ممکن است ما اعتبار ثلاث ماهیت را به گونه ای دیگر تفسیر کنیم. مراد از بشرط شیء خصوص انسان در مفهوم انسان عالم است یعنی جزء این مفهوم ترکیبی، ولی به شرط این که جزء این مفهوم باشد. و مراد از بشرط لا هم خصوص مفهوم انسان در انسان غیر عالم است به همان شرط. بنا بر این اعتبارات ثلاث سه مفهوم مجزا نیست بلکه یک مفهوم است در سه حالت مختلف: حالت تجرد از قید، حالتی که در کنار او مفهوم وجودی دیگری باشد و حالتی که در کنارش مفهوم عدمی باشد. بنا بر این معنا از اعتبارات ثلاث شک نیست که لفظ انسان در هر سه گونه استعمال حقیقت است و قید وضع واضع در اسم جنس این نیست که این مفهوم در ذهن به تنهایی تصور شود و در کنار آن معنای دیگری نباشد. لذا تقیید انسان به عالم هیچ تجوزی به همراه ندارد. و بر خلاف گفته برخی قدما که لازمه تخصیص تجوز است، در این قسم از تخصیص (که با تقیید موضوع انسان صورت می گیرد) هیچ تجوزی راه ندارد. نتیجه این تحلیل درباره اعتبارات ثلاث ماهیت در فهم جایگاه مقدمات حکمت را در جلسات بعدی مطرح می فرمایند که در صورت تمایل رجوع فرمایید.
