18-بهمن-1396, 20:28
با سلام
به نظر حقیر دلیل عقلی یا عقلایی برای رجوع به اعلم وجود ندارد بلکه نهایت مفاد دلیلی که ممکن است بیان شود این است که انسان باید به علمای طراز اول مراجعه کند.
بر فرض اینکه دلیل عقلایی برای رجوع به اعلم داشته باشیم، عقلاء هر مورد را به صورت مستقل مورد بررسی قرار می‌دهند. ولی اگر بخواهیم ضابطه‌ای را مطرح کنیم چنین بیان می‌کنیم:
توضیح اینکه: اگر قول یکی از طرفین لزومی باشد بر خلاف قول دیگر، به قول لزومی عمل می‌شود و به قائل آن قول توجه نمی‌شود. به عنوان مثال اگر شخصی بیمار باشد و مشهور اطباء به او بگویند اگر انار بخوری خواهی مُرد (حرمت خوردن انار) یا اگر انار نخوری خواهی مُرد (وجوب خوردن انار) و حاذق‌ترین طبیب بگوید که خوردن و نخوردن انار در درمان تو اثری ندارد (اباحه نسبت به خوردن انار) ، عقلا اخذ به قول مشهور را لازم می‌دانند. اگر حکم اطباء عکس فرض مذکور باشد، حکم نیز عکس خواهد شد و اخذ به قول حاذق‌ترین طبیب لازم خواهد بود.
اگر قول هر دو طرف غیر لزومی باشد، عقلاء اخذ هر کدام از اطراف را جایز می‌دانند. مثلا یک طرف راه درمان را داروی «الف» می‌داند ولی این مسیر را واجب و لازم نمی‌داند و طرف دیگر راه درمان را داروی «ب» می‌داند و او هم لازم و واجب نمی‌داند. در این فرض رجوع به هر یک را جایز می‌دانند.
در صورتی که هر یک از اطراف حکم لزومی داشته باشد، خود دو حالت دارد:
حالت اول: متعلق این دو متفاوت باشد، مثلا حاذق‌ترین طبیب می‌گوید اگر انار نخوری خواهی مُرد (وجوب خوردن انار) و مشهور اطباء می‌گویند اگر پرتقال نخوری خواهی مُرد (وجوب خوردن پرتقال) در این صورت عقلاء اخذ هر دو را لازم می‌دانند.
حالت دوم: متعلق این دو واحد باشد، مثلا حاذق‌ترین طبیب می‌گوید اگر انار نخوری خواهی مُرد (وجوب خوردن انار) و مشهور اطباء می‌گویند اگر انار بخوری خواهی مُرد (حرمت خوردن انار) به نظر می‌رسد که عقلاء در این صورت اخذ قول مشهور را لازم می‌دانند چون حاذق‌ترین بودن آن طبیب را از قول همین مشهور به دست آورده‌اند و در این فرض خواهند گفت، که هر چند آن فرد حاذق‌ترین فرد است ولی همین که در مشهور علما و صاحب نظران، نظر او را نپذیرفته‌اند، پس خطا در خصوص این مسأله را برای او محتمل می‌دانند.
تمام این صور در فرضی است که هر دو طرف نسبت به قول و ادله‌ی طرف مقابل آگاهی داشته باشند، در غیر این صورت، قول آن طرفی مورد عمل است که نسبت به قول و ادله‌ی طرف مقابل آگاهی داشته باشد.
والله العالم
به نظر حقیر دلیل عقلی یا عقلایی برای رجوع به اعلم وجود ندارد بلکه نهایت مفاد دلیلی که ممکن است بیان شود این است که انسان باید به علمای طراز اول مراجعه کند.
بر فرض اینکه دلیل عقلایی برای رجوع به اعلم داشته باشیم، عقلاء هر مورد را به صورت مستقل مورد بررسی قرار می‌دهند. ولی اگر بخواهیم ضابطه‌ای را مطرح کنیم چنین بیان می‌کنیم:
توضیح اینکه: اگر قول یکی از طرفین لزومی باشد بر خلاف قول دیگر، به قول لزومی عمل می‌شود و به قائل آن قول توجه نمی‌شود. به عنوان مثال اگر شخصی بیمار باشد و مشهور اطباء به او بگویند اگر انار بخوری خواهی مُرد (حرمت خوردن انار) یا اگر انار نخوری خواهی مُرد (وجوب خوردن انار) و حاذق‌ترین طبیب بگوید که خوردن و نخوردن انار در درمان تو اثری ندارد (اباحه نسبت به خوردن انار) ، عقلا اخذ به قول مشهور را لازم می‌دانند. اگر حکم اطباء عکس فرض مذکور باشد، حکم نیز عکس خواهد شد و اخذ به قول حاذق‌ترین طبیب لازم خواهد بود.
اگر قول هر دو طرف غیر لزومی باشد، عقلاء اخذ هر کدام از اطراف را جایز می‌دانند. مثلا یک طرف راه درمان را داروی «الف» می‌داند ولی این مسیر را واجب و لازم نمی‌داند و طرف دیگر راه درمان را داروی «ب» می‌داند و او هم لازم و واجب نمی‌داند. در این فرض رجوع به هر یک را جایز می‌دانند.
در صورتی که هر یک از اطراف حکم لزومی داشته باشد، خود دو حالت دارد:
حالت اول: متعلق این دو متفاوت باشد، مثلا حاذق‌ترین طبیب می‌گوید اگر انار نخوری خواهی مُرد (وجوب خوردن انار) و مشهور اطباء می‌گویند اگر پرتقال نخوری خواهی مُرد (وجوب خوردن پرتقال) در این صورت عقلاء اخذ هر دو را لازم می‌دانند.
حالت دوم: متعلق این دو واحد باشد، مثلا حاذق‌ترین طبیب می‌گوید اگر انار نخوری خواهی مُرد (وجوب خوردن انار) و مشهور اطباء می‌گویند اگر انار بخوری خواهی مُرد (حرمت خوردن انار) به نظر می‌رسد که عقلاء در این صورت اخذ قول مشهور را لازم می‌دانند چون حاذق‌ترین بودن آن طبیب را از قول همین مشهور به دست آورده‌اند و در این فرض خواهند گفت، که هر چند آن فرد حاذق‌ترین فرد است ولی همین که در مشهور علما و صاحب نظران، نظر او را نپذیرفته‌اند، پس خطا در خصوص این مسأله را برای او محتمل می‌دانند.
تمام این صور در فرضی است که هر دو طرف نسبت به قول و ادله‌ی طرف مقابل آگاهی داشته باشند، در غیر این صورت، قول آن طرفی مورد عمل است که نسبت به قول و ادله‌ی طرف مقابل آگاهی داشته باشد.
والله العالم
اللهم عجل لولیک الفرج
