15-بهمن-1398, 13:55
اگر قاضی حکمی کرد و با وظیفه اجتهادی یا تقلیدی متخاصمین مخالف بود، مثلا قاضی حکم کرد که زن از عقار ارث می برد ولی نظر اجتهادی یا تقلیدی این زن این است که ارث نمی برد، در این صورت آیا این زن می تواند ترتیب آثار ملکیت به این زمین بدهد و در این زمین تصرف کند؟ مرحوم خویی فرموده است که در این صورت زن باید به وظیفه خودش عمل کند یعنی اگر نظر او عدم ارث از عقار باشد نمی تواند در این زمین تصرف کند و باید آن را به دیگر ورثه تقدیم کند. به نظر ایشان حکم قاضی، نظر اجتهادی یا تقلیدی را تغییر نمی دهد. تأثیر قضا فقط عدم جواز تجدید اقامه دعواست اما وظیفه شخصی او به وسیله حکم قاضی تغییر نمی کند.
استاد قایینی می فرماید این کلام صحیح نیست به دلیل اینکه هر چند ممکن است از اطلاق لفظی مقبوله عمربن حنظله نتوان چنین حکمی را ثابت کرد اما در باب قضا اطلاق مقامی داریم. امام به سائل فرمودند به قاضی شیعه رجوع کنید. این دستور حضرت معرضیت این را دارد که آنها به قاضی رجوع کنند و بر حکم او ترتیب آثار بدهند. با توجه به معرضیت حکم قاضی برای عمل کردن، اگر نظر امام این بود که آنها باید به وظیفه شخصی خودشان عمل کنند، باید حضرت بیان می کردند که در صورت مخالفت نظر قاضی با وظیفه شما، موظف هستید که به وظیفه خودتان عمل کنید. از اینکه حضرت اینگونه بیان نکردند فهمیده می شود که نظر قاضی وظیفه آنها را تغییر می دهد. درس فقه98/10/23
