14-تير-1399, 08:52
استاد حسینی نسب(دام عزه) می فرماید: مرحوم صاحب جواهر، روزه‌هاى مستحب را به چهارده قسم تقسیم می کند.در قسم هشتم از این اقسام چهارده گانه، روزه روز عاشورا را مورد بحث قرار می دهد. ایشان می گوید حکم اولی روزه روز عاشورا استحباب است و روایات مانعه به جهت عنوان ثانوی مخالفت با بنی امیه ،آل زیاد و آل مروان که با ترک صوم یوم العاشورا محقق می شود، از این صوم منع کرده اند. یعنی حرمت یا کراهت حقیقی به تبعیت از آل زیاد و آل مروان و بنی امیه تعلق گرفته و نسبت به صوم یوم العاشورا حکمی بالعرض است. به همین جهت، محقق حلی در شرائع گفته است که اگر روزه روز عاشورا ملازم با حزن و اندوه باشد عملی شايسته است، ولی اگر ملازم با اقدام بنى اميّه باشد مکروه یا حرام خواهد بود. این جمع اختصاص به محقق حلی ندارد. قبل از ایشان نیز شيخ طوسى همین گونه حکم کرده بوده است. خود صاحب جواهر نیز معتقد است: مذموم و منهى بودن روزه روز عاشورا، آنجائى هست كه به مانند اعتقاد مخالفين كه از روى تبرك و اظهار شادمانى روزه مى‌گرفتند، روزه به جاى آورده شود، ولی مطلق صوم در اين روز، هيچ‌گونه نهی اى ندارد. شهید ثانی در مسالك فتوای عجیبی داده و گفته که در روز عاشورا تا عصر از خوردن و آشاميدن امساک کند تا گرسنگی و تشنگی اصحاب امام حسین(ع) را به یاد آورد و عصر افطار کند تا با بنی امیه مخالفت کرده باشد. صاحب جواهر معتقد است ضعف این قول روشن است و با اندكی تأمل مى‌توان به فساد گفته شهید ثانی، یقین پيدا کرد. (ر.ک: جواهر الكلام ج 17 ص 89- 109)
