بررسی تاریخی-اجتماعی مسأله ی قیام در اندیشه ی شیعه

[مخبریان]

روایات در این زمینه خیلی زیاد هستند. اما در فایلی برخی مهمترها را گلچین کرده ام که پیوست شده

14- انْظُرُوا أَهْلَ‏ بَيْتِ‏ نَبِيِّكُمْ‏ فَالْزَمُوا سَمْتَهُمْ‏ وَ اتَّبِعُوا أَثَرَهُمْ فَلَنْ يُخْرِجُوكُمْ مِنْ هُدًى وَ لَنْ يُعِيدُوكُمْ فِي رَدًى فَإِنْ لَبَدُوا فَالْبُدُوا وَ إِنْ نَهَضُوا فَانْهَضُوا وَ لَا تَسْبِقُوهُمْ فَتَضِلُّوا وَ لَا تَتَأَخَّرُوا عَنْهُمْ فَتَهْلِكُوا

در فایل ارسالی حدیث 13 خالی است.

روایت چهاردهم روایتی از نهج البلاغه است که تقطیع، قرائن صدور آن را از بین برده است. کامل آن در منابع دیگر مانند کتاب سلیم و الغارات آمده است. حضرت بعد از واقعه‌ی نهروان خطبه خواندند:

«ابن حبيش گويد كه على عليه السّلام در نهروان سخن مى‏راند... سپس گفت: پيش از آنكه مرا از دست بدهيد هر چه خواهيد از من بپرسيد. من يا مى‌‏ميرم يا كشته مى‌‏شوم. نه، كشته مى‏‌شوم.

مردى برخاست و گفت: يا امير المؤمنين، براى ما از بلا سخن بگوى...

مردى ديگر بر خاست و گفت: يا امير المؤمنين، براى ما از فتنه‏‌ها سخن بگوى. گفت: فتنه‏‌ها چون فراز آيند شناخته نشوند كه حق چيست و باطل چيست و چون بازگردند، آنگاه حقيقتشان آشكار شود. آرى، چون مى‏‌آيند ناشناخته‌‏اند و چون پشت مى‏‌كنند، شناخته. فتنه‏‌ها چون توفنده بادهايند كه بر سر راه خود بر شهرى مى‏‌وزند و ويرانش مى‏‌كنند و شهر ديگر كه بر سر راهشان نيست در امان ماند. آگاه باشيد كه وحشتزاترين فتنه‏‌ها بر شما- به نظر من- فتنه بنى اميه است كه فتنه‏اى است كور و تاريك و چهره به گل فرو پوشيده، آشوبگريش همگانى است و بليه‏اش خاص. هر كه در وى بنگرد و بشناسدش گرفتار بلايش شود و هر كه از او ديده بردوزد در امان ماند. در آن گيرودار اهل باطل بر اهل حق چيره شوند و زمين پر از دشمنى و ستم و بدعت شود. به هوش باشيد كه نخستين كسى كه آن را از تخت جبروتش فرو مى‏‌كشد و ستونهاى بناى اقتدارش را درهم مى‌‏شكند و ميخهاى خيمه‏‌اش را بر مى‏‌كند خداست، آن آفريدگار جهانيان. به خدا سوگند. پس از من بنى اميّه را سروران نابكار خود خواهيد يافت. آنان همانند ماده شترى سالخورده‌اند كه دوشنده خود را گاز مى‏‌گيرد و دست بر زمين مى‏‌كوبد و لگد مى‏‌پراند تا از شيرش كس بهره‏‌مند نگردد. همواره چنين خواهند كرد تا در بلاد شما جز پيروانشان يا مردمى كه آنها را زيانمند به حال خود ندانند باقى نماند. و همواره چنين خواهند بود تا آنگاه كه يارى خواستن شما از آنان چون يارى خواستن برده باشد از سرورش كه چون مى‏‌بيندش سر تعظيم فرود مى‏آورد و چون از نظرش دور مى‏‌شود زبان به دشنامش مى‏‌گشايد. به خدا سوگند اگر جمع شما را بپراكنند و هر يك از شما را در زير سنگى پنهان سازند، خداوند شما را گرد مى‏‌آورد تا در بدترين روزهايشان شرنگ انتقام به كامشان بچكانيد. آگاه باشيد كه پس از من گروه‌هايى چند پديد آيند و در هم آميزند، در حالى كه به سوى يك قبله نماز مى‏‌گزارند و حج و عمره خويش يكسان به جاى مى‏آورند، ولى دلهايشان با هم يكى نيست و هر كس را رأيى و راهى ديگر است. آنگاه انگشتان در هم كرد و بايستاد.

مردى از جاى بر خاست و گفت: يا امير المؤمنين اين به چه معنى است؟
گفت: يعنى اين، آن را مى‏‌كشد و آن اين را. مردمى نادان، نه چراغ هدايتى فرا راه خود دارند و نه پرچمى افراشته كه بدان راه جويند. ما خاندان پيامبر از اين ورطه بركناريم زيرا نه خود بدان پيوسته‏‌ايم و نه ديگران را به آن فرا مى‌‏خوانيم.
مردى از جاى بر خاست و گفت: يا امير المؤمنين، در چنين روزگارى چه بايدمان كرد؟ گفت: به خاندان پيامبر خود بنگريد، اگر در خانه نشسته‌‏اند در خانه بنشينيد و اگر شما را به يارى خوانده‌‏اند ياريشان كنيد، تا پاداش يابيد. ولى بر آنان پيشى مگيريد تا گرفتار بلا نشويد.
يكى ديگر بر خاست و گفت: يا امير المؤمنين، از آن پس چه خواهد شد؟ گفت: خداوند به وسيله مردى از ما، خاندان پيامبر، فتنه را مى‏‌شكافد، آنسان كه پوست را بر تن كسى كه به شكنجه در چرم گاوش گرفته‏‌اند مى‏‌شكافند. پدرم فداى آن فرزند بهترين كنيزان باد كه به خواريشان افكند و جام لبريز شوكران مرگ به كامشان مى‏‌ريزد و جز زخم شمشير برّان عطايشان ندهد» (ابتدای کتاب الغارات)

همانطور که مشاهده می‌شود این روایت ناظر به دوران بنی‌امیه و حداکثر بنی عباس است و اطلاقی نسبت به دوران غیبت از آن قابل استفاده نیست.