3-دي-1400, 15:55
(8-مرداد-1400, 16:04)سید محمد صادق رضوی نوشته: روایات در این زمینه خیلی زیاد هستند. اما در فایلی برخی مهمترها را گلچین کرده ام که پیوست شده
17- بِهَذَا الْإِسْنَادِ [عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنِ ابْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ يَحْيَى الطَّوِيلِ صَاحِبِ الْمِنْقَرِيِ] قَالَ قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع إِنَّمَا يُؤْمَرُ بِالْمَعْرُوفِ وَ يُنْهَى عَنِ الْمُنْكَرِ مُؤْمِنٌ فَيَتَّعِظُ أَوْ جَاهِلٌ فَيَتَعَلَّمُ وَ أَمَّا صَاحِبُ سَوْطٍ أَوْ سَيْفٍ فَلَا.
18- َ قَالَ مَسْعَدَةُ وَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع يَقُولُ وَ سُئِلَ عَنِ الْحَدِيثِ الَّذِي جَاءَ عَنِ النَّبِيِّ ص إِنَّ أَفْضَلَ الْجِهَادِ كَلِمَةُ عَدْلٍ عِنْدَ إِمَامٍ جَائِرٍ مَا مَعْنَاهُ قَالَ هَذَا عَلَى أَنْ يَأْمُرَهُ بَعْدَ مَعْرِفَتِهِ وَ هُوَ مَعَ ذَلِكَ يُقْبَلُ مِنْهُ وَ إِلَّا فَلَا.
حدیث 17 و 18 مربوط به باب امر به معروف است. در یکی از مطلق امر و نهی حاکم (صاحب شمشیر و شلاق) نهی کرده است و در دیگری از کلمهی عدلی که امام جائر قبول کند را افضل جهاد دانسته است. این روایات و برخی مشابهاتش منشأ شده است تا در باب امر به معروف گفته شود که شرط وجوب امر و نهی، امن از ضرر یا عدم وجود مفسده است. (درسهای خارج فقه استاد شبزندهدار، سال 95-96) اما در هر حال گفته شده است که این شرط در مواردی که میدانیم شارع راضی به ترک فعلی نیست، اعتباری ندارد. مواردی مثل قتل معصوم، هدم کعبه یا از بین رفتن اساس اسلام. در واقع علما اطلاقی برای این روایات نسبت به جایی که اساس اسلام از بین میرود نمیدیدهاند یا برایشان چنین اطلاقی مشکوک بوده است؛ پس به نظر علما نمیتوان به اطلاق این روایات برای عدم مشروعیت قیام تمسک کرد.