15-مهر-1402, 08:07
برای حجیت ظهور، در جایی که شک در قرینه داشته باشیم، آیا أصالة عدم القرینة نیاز است یا به این اصل نیازی نیست؟ میان مرحوم آخوند و مرحوم شیخ انصاری نزاع است. مرحوم شیخ انصاری فرموده موضوع حجیت، ظهور فعلی است و اینکه این کلام ظهور فعلی دارد، یا باید با یقین به عدم قرینه باشد یا باید اصل عدم قرینه بگوید قرینه نیست. مرحوم آخوند در قرینه متصل فرموده موضوع حجیت، ظهور فعلی نیست.بعضی مثل مرحوم خوئی و مرحوم شهید صدر تفصیل دادند و می‌گویند اگر در قرینه عدم متصله شک کردیم به أصالة عدم قرینه نیاز داریم اما اگر در قرینه منفصله شک کردیم به این اصل نیاز نداریم چون ظهور منعقد شده و این شک به ظهور خلل وارد نمی‌کند
در حقیقت بحث در این است که موضوع عمل عقلاء که موضوع حجیت نامیده می‌شود، آیا دلالت اولی است و همینکه معنا به ذهن رسید، عقلاء ترتیب اثر می‌دهند؟ در این صورت دیگر نیاز به أصالة عدم قرینه نیست چون دلالت لفظ ذاتی یا وضعی و عرفی است و چون قرینه نیاورده، عرف می‌گوید همان معنای لغوی مراد است.
یا اینکه موضوع حجیت، عبارت است از ظهور فعلی، یعنی دلالت کلام بر اینکه این سخن را به مخاطب می‌فهماند. ظهور فعلی رایت اسدا در اینکه رایت حیوان مفترس متوقف است بر اینکه قرینه‌ای نباشد ولی در ظهور ذاتی، حتی با قرینه نیز این معنا به ذهن می‌رسد.
ظاهر کلام مرحوم آخوند این است که موضوع حجیت، همان دلالت اولی است و به أصالة عدم القرینة نیاز ندارد. همینکه گفت رایت اسدا، ظهور در این دارد که حیوان مفترس را دیدم و به برکت علم به وضع، ظهور محقق است و همین، موضوع عمل عقلاء است.
اما شیخ انصاری می‌گوید باید بالفعل ظهور داشته باشد و این وقتی است که یقین باشد که قرینه نیاورده یا أصالة عدم قرینه جاری شود تا ظهور فعلی منعقد شود.
درس خارج اصول. جلسه 9. تاریخ 12 مهر ماه 1402
در حقیقت بحث در این است که موضوع عمل عقلاء که موضوع حجیت نامیده می‌شود، آیا دلالت اولی است و همینکه معنا به ذهن رسید، عقلاء ترتیب اثر می‌دهند؟ در این صورت دیگر نیاز به أصالة عدم قرینه نیست چون دلالت لفظ ذاتی یا وضعی و عرفی است و چون قرینه نیاورده، عرف می‌گوید همان معنای لغوی مراد است.
یا اینکه موضوع حجیت، عبارت است از ظهور فعلی، یعنی دلالت کلام بر اینکه این سخن را به مخاطب می‌فهماند. ظهور فعلی رایت اسدا در اینکه رایت حیوان مفترس متوقف است بر اینکه قرینه‌ای نباشد ولی در ظهور ذاتی، حتی با قرینه نیز این معنا به ذهن می‌رسد.
ظاهر کلام مرحوم آخوند این است که موضوع حجیت، همان دلالت اولی است و به أصالة عدم القرینة نیاز ندارد. همینکه گفت رایت اسدا، ظهور در این دارد که حیوان مفترس را دیدم و به برکت علم به وضع، ظهور محقق است و همین، موضوع عمل عقلاء است.
اما شیخ انصاری می‌گوید باید بالفعل ظهور داشته باشد و این وقتی است که یقین باشد که قرینه نیاورده یا أصالة عدم قرینه جاری شود تا ظهور فعلی منعقد شود.
درس خارج اصول. جلسه 9. تاریخ 12 مهر ماه 1402
