29-فروردين-1397, 06:48
به نظر استاد جریان اصل در شبهات محصوره حتی در صورتی که منجر به مخالفت قطعیه شود محذور عقلی نداشته و تنها بدلیل مخالفت با ارتکاز عقلائی نمی توان شمول ادله نسبت به آن را پذیرفت ؛ اما مخالفت احتمالیه را نه دارای محذور عقلی و نه محذور عقلائی میبینند ولی در عین حال بخاطر روایات خاصه ای که علم اجمالی را منجز دانسته و الغاء خصوصیت از این روایات ، جریان اصل در بعض اطراف را نیز خلاف مقتضای ادله می دانند .
و لکن در شبهات غیر محصوره جریان اصل در جمیع اطراف با فرض این که داعی عقلائی برای ارتکاب جمیع اطراف وجود ندارد ترخیص در مخالفت قطعیه محسوب نمی شود زیرا آن ترخیص در مخالفت قطعیه ای که مخالف با ارتکاز عقلاست آن ترخیصی است که در سلسله علل تحقق حرام واقعی واقع شود ولی با توجه به این که در شبهات غیر محصوره داعی بر ارتکاب جمیع اطراف وجود ندارد می توان در هر یک از اطراف که خواستیم مرتکب شویم برائت را جاری کنیم و هیچ یک از محذورات را ندارد یعنی نه عقلاً نا ممکن است و نه عقلائیاً خلاف ارتکاز است و نه خلاف مقتضای ادله است چون ادلۀ خاصه ای که علم اجمالی را منجز دانسته در شبهات محصوره بوده و امکان الغاء خصوصیت از آن ادله به شبهات غیر مخصوره وجود ندارد .
با توجه به بیانات مذکور معلوم می شود ملاک در شبهۀ غیر محصوره این است که داعی بر ارتکاب جمیع وجود نداشته باشد و نمی توان تعدادی خاصی را معین کرد مثلا اگر دانه برنج نجسی در میان دانه های برنج یک بشقاب باشد اگر چه بلحاظ تعداد خیلی زیاد است ولکن چون داعی بر اکل تمام بشقاب وجود دارد شبهۀ غیر محصوره محسوب نمی شود بخلاف یک گوشت غیر مذکی در میان گوشتهای شهر که چون داعی بر اکل تمام گوشتهای شهر وجود ندارد شبهۀ غیر محصوره می باشد .
و لکن در شبهات غیر محصوره جریان اصل در جمیع اطراف با فرض این که داعی عقلائی برای ارتکاب جمیع اطراف وجود ندارد ترخیص در مخالفت قطعیه محسوب نمی شود زیرا آن ترخیص در مخالفت قطعیه ای که مخالف با ارتکاز عقلاست آن ترخیصی است که در سلسله علل تحقق حرام واقعی واقع شود ولی با توجه به این که در شبهات غیر محصوره داعی بر ارتکاب جمیع اطراف وجود ندارد می توان در هر یک از اطراف که خواستیم مرتکب شویم برائت را جاری کنیم و هیچ یک از محذورات را ندارد یعنی نه عقلاً نا ممکن است و نه عقلائیاً خلاف ارتکاز است و نه خلاف مقتضای ادله است چون ادلۀ خاصه ای که علم اجمالی را منجز دانسته در شبهات محصوره بوده و امکان الغاء خصوصیت از آن ادله به شبهات غیر مخصوره وجود ندارد .
با توجه به بیانات مذکور معلوم می شود ملاک در شبهۀ غیر محصوره این است که داعی بر ارتکاب جمیع وجود نداشته باشد و نمی توان تعدادی خاصی را معین کرد مثلا اگر دانه برنج نجسی در میان دانه های برنج یک بشقاب باشد اگر چه بلحاظ تعداد خیلی زیاد است ولکن چون داعی بر اکل تمام بشقاب وجود دارد شبهۀ غیر محصوره محسوب نمی شود بخلاف یک گوشت غیر مذکی در میان گوشتهای شهر که چون داعی بر اکل تمام گوشتهای شهر وجود ندارد شبهۀ غیر محصوره می باشد .
