امکان اثبات حق شفعه با تمسک لاضرر

[مسعود عطار منش]

همانطور که پیدا است طبق برخی دیدگاه ها همچون دیدگاه مرحوم شیخ الشریعه لا ضرر دال بر حرمت اضرار است لذا به راحتی یک حکم وجودی (یعنی حرمت) را اثبات میکند.
همچنین طبق دیدگاه مرحوم امام که لا ضرر را به معنای نهی سلطانی از ضرر و ضرار دانسته اند.
همچنین دیدگاه نفی ضرر غیر متدارک بنابر اینکه به معنای لزوم تدارک ضرر توسط مضار بوده باشد چه اینکه لزوم تدارک یک حکم وجودی است.
همچنین دیدگاه مرحوم سید یزدی که فرموده است لا ضرر تنزیل الضرر الموجود منزله المعدوم است و مصحح این تنزیل تحریم اضرار یا لزوم تدارک ضرر است که هر دو حکم اثباتی هستند.
همچنین طبق دیدگاه محقق داماد که فرموده است لا ضرر هم بر تح یم اضرار دلالت دارد و هم بر جواز دفع و رفع آن توسط متضرر که هر دو حکم وجودی هستند.
اما طبق دیدگاه نفی حکم ضرری (مرحوم شیخ) و مانند آن (مثل دیدگاه مرحوم صدر مبنی بر نفی حصه ای از ضرر که با عالم تشریع مرتبط است) اختلاف نظر وجود دارد برخی همچون فاضل نراقی (عوایو الایام ص55) معتقدند لا ضرر تنها جنبه سلبی دارد و برخی دیگر همچون مرحوم شیخ (فراید الاصدل ج2 ص535) فرموده اند برایت ذمه مضار یک حکم ضرری است و لا ضرر آن را نفی میکند در نتیجه ضمان یک یک حکم وجودی است اثبات می شود.