معنای ماده و صیغه امر، دستور و الزام است

[مسعود عطار منش]

در زمان حاضر همینطور است که می فرمایید ولی دو شاهد وجود دارد بر اینکه در زمان های سابق امر به معنای دستور دادن نبوده بلکه به معنای طلب چیزی که آن چیز لازم باشد بوده است. (فکر میکنم از بیانات استادشبیری این مطلب را در ذهن دارم)
شاهد اول تعبیر قرآن است که فرعون به اطرافیانش میگوید ماذا تامرون (نقل به مضمون) در حالیکه به شکل متعارف نمی توانستند به فرعون دستور دهند بلکه میتوانستند بگویند لازم است فلان کار صورت گیرد.
شاهد دوم خطاب حضرت مسلم بن عقیل رضوان الله علیه به امام حسین علیه الصلاه و السلام است که در منابع با تعبیر امر گزارش شده در حالیکه ادب ایشان اقتضا می کند نتواند به حضرت دستور دهد بلکه صرفا ابراز یک مطلب لزومی صورت گرفته است.
اگر ادعا نکنیم که حقیقی بودن استعمال امر در این دو شاهد روشن است لا اقل احتمال جدی را ایجاد نموده که نتوانیم مفاد واقعی لفظ امر را بر معنای فعلی حمل کنیم.
لازم به ذکر است که این بحث در این که آیا علو و استعلا در صدق امر شرط است یا نه موثر است.