22-مهر-1399, 18:45
(آخرین تغییر در ارسال: 22-مهر-1399, 18:46 توسط مهدی خسروبیگی.)
توضیح کلام مرحوم اصفهانی
ایشان می فرماید خلط مفهوم به مصداق یا خلط مصداق به مفهوم این است که آن مصداق از آن جهت که مصداق برای یک مفهومی است، برای یک مفهوم دیگر لحاظ شود وگرنه اگر صرفا یک مصداقی که موضوع له لفظ است، اما مصداقی که موضوع له است بما انه مصداق نیست، بلکه خصوصیات آن مصداق اینگونه است، اما خصوصیات آن مصداق اینگونه است داخل در مفهوم وضعی است یا نه؟ ملازمه ای نداشته باشد، اصلا خلط مفهوم به مصداق نیست. خلط مفهوم به مصداق مانند این است که بگویید امر، استعمال در غرض شده است و امر در غرض بما انه مصداق الغرض اگر استعمال شده باشد، خلط مفهوم به مصداق است، اما در موارد غرض اصلا امر استعمال در غرض بما انه غرض نشده است بلکه بما انه شأن، شی و ... شده است و برای همان هم وضع شده استته باشد، اما اینکه خصوصیت آن شی مفروض این است که غرض است هرچند فرض کنید که آن خصوصیت غرض ملازم هم باشد، این معنایش خلط مفهوم به مصداق نیست. پس باید تعبیر را عوض کرد و گفت اینها از قبیل خلط موارد مصداق به مفهوم است نه خلط مصداق به مفهوم. خلط خصوصیات مکتنف به موارد آن مصداق به مفهوم است نه خلط مفهوم به مصداق. اگر بنابود غرض بما انه غرض مصداق امر قرار گیرد می گفتید خلط مفهوم به مصداق شده است اما غرض بما انه غرض مصداق برای مستعمل فیه یا موضوع له امر نیست بلکه امر مستعمل در شی است و خصوصیت شی و امور ملازم با شی این است که غرض باشد.