سعه ی توثیق مستفاد از عدم استثناء مشایخ صاحب نوادر الحکمۀ توسط ابن ولید

[محمود رفاهی فرد]

اگر روایت محمد بن احمد بن یحیی از شخص، منحصر در سنن و آداب و امور غیر الزامی باشد (به این معنی که ما روایت محمد بن احمد بن یحیی از شخص در امور الزامی را نیافته باشیم) آیا باز هم می توان از عدم استثناء ابن ولید، وثاقت او را احراز کرد؟
این مساله محل اختلاف است. آیۀ الله شبیری در این مورد نیز توثیق را پذیرفته اند (مقاله ی "ارزیابی مشایخ محمد بن احمد بن یحیی بر پایه ی توثیق ابن ولید"، مجله پژوهش های رجالی، شماره2) اما استاد سید محمدجواد شبیری در این مورد توثیق را نپذیرفته اند (ن ک https://fa.mfeb.ir/68-7/ ، ملاحظه ی سوم).
سوالی بر پایه ی مبنای استاد: اگر در این فرض، می فرمایید که عدم استثناء ابن ولید، کاشف از وثاقت نیست چرا که در مستحبات، تسامح می شود و حاجت به استثناء نیست، خب اگر فرض کنیم که راوی ضعیفی، مضمون احادیثی که محمد بن احمد بن یحیی از او روایت کرده صحیح باشد (در نظر ابن ولید) باز هم حاجتی به استثناء نیست. بله اگر روایات محمد بن احمد بن یحیی از راوی به حدی از کثرت باشد که احتمال این که ابن ولید، در تمام این موارد، به اتکاء قرائن خارجی، مضمون را صحیح یافته باشد این اشکال وارد نمی شود اما استاد، چنین چیزی را در این توثیق شرط نمی دانند بلکه صرفا در این حد شرط می دانند که روایات محمد بن احمد بن یحیی از راوی،  به حدی کم نباشد که احتمال بدهیم ابن ولید، از روایت محمد بن احمد بن یحیی از آن راوی غفلت کرده باشد.

[محمود رفاهی فرد]

امروز (1400/10/27) از استاد درباره ی استناد به عدم استثناء ابن ولید در مواردی که راوی، تنها مضمون استحبابی را روایت کرده سوال کردم؛ ظاهرا از نظر سابقشان که در پیام قبلی مطرح شده، عدول کرده اند و نظرشان مطابق نظر والد معظمشان شده است؛ چرا که از موارد استثناء شده، پیدا است که نظر ابن ولید تنها به سند بوده و به مضامین نظر نداشته اند. بنا بر این، اشکالی که در انتهای پیام سابق مطرح شد، وارد نمی شود.