بررسی جواز مخالفت با حکم حاکم بنا بر نظریه ولایت مطلقه فقیه

[میرزا مرتضی]

فقیه دو ولایت دارد بناء بر نظریه ولایت مطلقه فقیه: یکی در منطقه مباحات امر می‌‌کند به یک مباح یا نهی می‌‌کند از یک مباح، ‌طبق مصلحت عامه، این‌جا وجوب اطاعت دارد، حتی اگر من تشخیص مصلحت عامه ندهم بلکه خلافش را تشخیص بدهم، حرام که نیست. خرید و فروش ارز ممنوع است، تشخیص مصلحت عامه داده، شما تشخیص می‌‌دهی خلاف آن را باید اطاعت کنی طبق نظریه ولایت مطلقه فقیه. ولی در تعطیل حج آن‌جا بحث تزاحم پیش می‌‌آید. اگر من تشخیص اهم و مهم ندهم بعید نیست بگوییم در تزاحم‌های اجتماعی نظر ولیّ امر حجت است، او تشخیص می‌‌دهد که در این تزاحم اجتماعی تعطیل حج با آن واجب آخر متزاحم هستند این‌جا حفظ آن واجب آخر مثلا حفظ آبروی نظام مثلا، حالا واجب آخر، او مقدم است. آن وقت تشخیص اهم به نظر ولیّ فقیه است و بر من حجت است.
اما اگر من تشخیص خلاف دادم، ولیّ فقیه این‌جا به نظر من تشخیص دقیقی نداد، این‌جا حج اهم بود نباید حج تعطیل می‌‌شد، [در این صورت] یک وقت من اگر با این شرائط تشخیص ولیّ فقیه حج بروم خود این مفسده دارد یعنی خود این یک ملاک اضافه‌ای ایجاد می‌‌کند یعنی حج من با وجود ابتلاء به این عنوان ثانوی مخالفت حکم ولیّ فقیه آن مصلحت اقوایش می‌‌آید پایین، مبتلا می‌‌شود به یک مفسده مخالفت حکم ولیّ امر، این هم داخل در باب تزاحم می‌‌شود. اما اگر دیدم نه، ما حالا از یک راهی می‌‌رویم بعد که برگشتیم می‌‌گوییم رفته بودیم دهات، مقصودمان هم ‌ام‌ القراة است!! هیچ‌کس هم نمی‌فهمد، این‌جا به نظر ما چون بیش از حجیت نظر ولیّ فقیه در تشخیص اهم و مهم دلیل نداریم، ‌این هم دلیل لفظی نداشت این هم از باب اطلاق مقامی جعل ولایت بود برای ولیّ امر، که تشخیص این موارد به عهده او است و لذا واقع که عوض نمی‌شود، من تشخیص دادم که تعطیل حج اهم نیست بلکه رفتن به حج اهم است، هیچ ملاک ثانویه هم مفسده ثانویه هم پیدا نکرده باید طبق وظیفه‌ام عمل کنم.

[مسعود عطار منش]

بر فرض اینکه ادله ولایت فقیه اطلاق مقامی داشته باشد آیا بلحاظ عقلایی اقتضا نمی کند شارع از اساس درک دیگران را الغا کند بطور مثال قانون گذار تشخیص داده که عبور از چراغ قرمز زمینه ساز تلفات مالی و جانی است لذا عبور از چراغ قرمز را منع کرده ولی ما بلحاظ قانون عقلایی نمی توانیم بگوییم من در اینجا تشخیص می دهم هیچ تصادفی رخ نمی دهد پس از چراغ عبور می کنم چون اساسا قانون گذار تشخیص را به مکلف نسپرده چون خود این هم مفسده دارد.
به تعبیر شهید صدر مولی می تواند دایره حق الطاعه خود را تعیین کند و آن را اوسع از ملاک قرار دارد.
حال در بحث ولایت فقیه اگر مولی گفت به حرف ولی فقیه گوش دهید عرفا بعید نیست نفس واگذاری به خود مکلفین مفسده داشته باشد و همین مطلب باعث می شود اطلاق بعرفیته باقی بماندفتامل.

[علاوی]

آیا بلحاظ عقلایی اقتضا نمی کند شارع از اساس درک دیگران را الغا کند بطور مثال قانون گذار تشخیص داده که عبور از چراغ قرمز زمینه ساز تلفات مالی و جانی است لذا عبور از چراغ قرمز را منع کرده ولی ما بلحاظ قانون عقلایی نمی توانیم بگوییم من در اینجا تشخیص می دهم هیچ تصادفی رخ نمی دهد پس از چراغ عبور می کنم چون اساسا قانون گذار تشخیص را به مکلف نسپرده چون خود این هم مفسده دارد.

ایشان مثال حج را زده اند در حالیکه می توانستند از عتبات هم مثال بزنند.
چند سال اول سقوط رژیم صدام ارزش پول ایران حدود چهار پنج برابر پول عراق بود یعنی هزار تومان ایران برابر چند هزار دینار عراق می شد لذا طلاب مجرد ایرانی با همان شهریه طلاب مجرد رتبه یک یا رتبه دو پایه هفتم حوزه، ماهها در عراق ساکن می شدند و با همان شهریه طلبگی که از ایران دریافت می کردند زندگی آرامی در عراق داشتند. در حالیکه در مرز ایران توسط مرزبانی ایران هنگام بازگشت به دلیل مسافرت غیرقانونی به عراق بازداشت می شدند زیرا دستور رسمی این بود که هر گونه مسافرت به عراق ممنوع است، تا سالها بعد از سقوط صدام سازمان حج و زیارت هیچ برنامه ای برای راه اندازی کاروان زیارتی به عراق نداشت و تمام این مسافرتها غیرقانونی بود.
سالها بعد هم که تحت فشار افکار عمومی سازمان حج و زیارت ناچار به راه اندازی کاروان شد تا چندین سال فقط به دو شهر نجف و کربلا تردد می کرد و برنامه ای برای زیارت کاظمین ولو به شکل عبور نبود.
خلاصه اینکه طلاب مجرد ایرانی با شهریه ناچیز رتبه یک مجردی به راحتی از عهده مخارج زندگی معمولی در عراق بر می آمدند و حتی یکسال در عراق می ماندند. و تسلط فوق العاده بر زبان عربی پیدا می کردند و دروس خود را به شکل خصوصی نزد بهترین اساتید نجف می خواندند. آنها هم که برای زیارت می رفتند با شهریه طلبگی به راحتی در بهترین هتل ها ساکن می شدند و برای رفت و آمد، خورد و خوراک شاهانه برای مدت طولانی بیست روزه یا بیشتر نه تنها کم نمی آورند بلکه بخشی از شهریه اضافه هم می آمد ولی هنگام برگشت در هر صورت به دلیل مسافرت غیرقانونی توسط پلیس مرزبانی ایران بازداشت می شدند.

حتی در مورد حج تمتع ، دولت عربستان زدن دو دوز واکسن مورد تأیید سازمان بهداشت جهانی را لازم می دانست بنابراین در ایران کسانی که سه دوز واکسن ایرانی زده بودند از آنجا که سازمان بهداشت جهانی واکسن کرونا ایرانی را تأیید نکرد ناچار شدند واکسن های سینوفارم چین را مجدداً تزریق کنند یعنی به جای دو دوز واکسنی که عربستان لازم می دانست، پنج شش دوز واکسن در مجموع تزریق کردند. (دولت ایران اعلام کرده بود دو دوز کم است و حجاج ایرانی باید سه دوز واکسن بزنند) 

یا برای زیارت اربعین زدن توسط دولت ایران سه دوز واکسن (دو دوز قبلی به همراه دوز یادآور) الزامی شده است در حالیکه در کشورهای غربی تاکنون اجباری برای زدن بیش از دو دوز تأیید نشده است سؤال اینجاست اطاعت از این دستورات تا چه اندازه عاقلانه است؟

استفاده از تلفن های موبایل هوشمند بطور کلی در مدارس علمیه ممنوع بود و تنها تحت ضوابط خاص تلفن های موبایل دکمه ای اجازه استفاده داشتند استفاده از لپ تاپ شخصی خود افراد فقط در اطاق مخصوص رایانه مدارس علمیه جایز بود و استفاده از لپ تاپ شخصی در حجرات مدارس علمیه ممنوع بود. اکنون که این ممنوعیت ها برداشته شده اند آیا رعایت آنها در گذشته عاقلانه بوده است؟

تحصیل در دانشگاه یا زبان انگلیسی برای طلاب در گذشته ممنوع بود. ولی کسانی که رعایت نکردند اکنون به عنوان استاد حوزه و دانشگاه یا مبلغ بین الملل مورد تجلیل و احترام اند.

[105767]

منظور استاد رو متوجه نشدم. اگه دلیل بر حجیت تشخیص اهم توسط ولی فقيه داریم چطور تشخیص غیر ولی فقیه معتنی به میشه؟
نکته‌ای در مستمسک بودن اطلاق مقامی هست؟

[علاوی]

....  بعید نیست بگوییم در تزاحم‌های اجتماعی نظر ولیّ امر حجت است،
او تشخیص می‌‌دهد که در این تزاحم اجتماعی
تعطیل حج با آن واجب آخر[مثلا حفظ آبروی نظام] متزاحم هستند
این‌جا حفظ آن واجب آخر مثلا حفظ آبروی نظام ...
او مقدم است. آن وقت تشخیص اهم، به نظر ولیّ فقیه است و بر من حجت است....

۰۱ آذر ۱۴۰۱ - کد خبر: ۷۲۴۳۵۰
حجت الاسلام سردار حسین طائب، معاون اسبق ضدجاسوسی وزارت اطلاعات و فرمانده سابق اطلاعات سپاه:
در موقعی که مدیرکل اطلاعات قم بودم.... معمولا ماهی یکبار یا دو ماه یکبار با ایشان ملاقات می‌کردم.  مرحوم آیت‌الله‌العظمی شیخ جواد تبریزی...  به قول معروف با حاج آقا خودمانی شده بودیم و دو نفره می‌نشستیم و حدود یک ساعت و گاهی بیشتر با هم صحبت می‌کردیم... ایشان علاقه‌مند بودند که از وضعیت حوزه اطلاع داشته باشند. ما هم مسائل مختلف حوزه و جریاناتی که در حوزه فعالیت داشتند را به اطلاع ایشان می‌رساندیم.... حاج شیخ جواد به شدت پیگیر بود تا از اتفاقاتی که در حوزه علمیه قم می‌افتد اطلاع داشته باشد... ایشان قبول داشتند که جریان‌هایی در حوزه فعال هستند. بعضی‌ها خلاف نظر آقا شیخ جواد را داشتند و می‌گفتند: اصلا ًجریانی در حوزه وجود ندارد. آیت‌الله تبریزی نه تنها قبول داشتند بلکه معتقد بودند باید مراقب تحرکات این جریانات در حوزه بود... از دیگر ویژگی‌های ایشان این بود که به هیچ وجه راضی نبودند که انقلاب تضعیف شود. تا جایی که تحفظ در فتوای خودشان بکنند. به هیچ وجه حاضر به تضعیف جمهوری اسلامی نبودند. ایشان فقیه و مرجع تقلید بودند و فتوا داشتند. مثلا ایشان در باب موسیقی نظرشان سختگیرانه است. خیلی از این موسیقی‌هایی که از تلویزیون پخش می‌شد با فتوای ایشان همخوانی نداشت. اما ایشان حاضر نبود فتوایشان را اعلام کند. از ایشان سوال کرده بودند چرا شما فتوای‌تان در باب موسیقی را بیان نمی‌کنید؟ گفته بودند اگر بگویم باعث تضعیف نظام می‌شود و به همین خاطر بیان نمی‌کنم. ایشان حفظ حکومت را از اوجب واجبات می‌دانست...  

rasanews.ir/0032R4

منبع: اینجا کلیک کنید