رد قطعیت صدور تمام روایات کافی

[عرفان عزیزی]

مرحوم آیت الله خویی در مقدمه ی معجم رجال[1] در مقام رد کسانی که تمام روایات کتب اربعه را قطعی الصدور می دانند فرموده برخی روایات در کافی هست که صدور آن از امام صحیح نیست 4- عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ الْحُسَيْنِ بْنِ سَعِيدٍ عَنِ النَّضْرِ بْنِ سُوَيْدٍ عَنْ عَاصِمِ بْنِ حُمَيْدٍ عَنْ أَبِي بَصِيرٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع‏ فِي قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ- وَ إِنَّهُ‏ لَذِكْرٌ لَكَ‏ وَ لِقَوْمِكَ‏ وَ سَوْفَ تُسْئَلُونَ‏ فَرَسُولُ اللَّهِ ص الذِّكْرُ وَ أَهْلُ بَيْتِهِ ع الْمَسْئُولُونَ وَ هُمْ أَهْلُ الذِّكْرِ کافی ج۱ص۲۱۱
طبق این  روایت اگر ذکر خود رسول الله باشد مخاطب آیه کیست؟مراد از ضمیر لک و لقومک چیست؟الترازم به حجیت صدور این روایت صحیح نیست چه برسد به ادعای قطع به صدور

---

[1] أقول: لو كان المراد بالذكر في الآية المباركة رسول الله ص فمن المخاطب، و من المراد من الضمير في قوله تعالى: لَكَ وَ لِقَوْمِكَ و كيف يمكن الالتزام بصدور مثل هذا الكلام من المعصوم ع فضلا عن دعوى القطع بصدوره؟!. و على الجملة: أن دعوى القطع بعدم صدور بعض روايات الكافي عن المعصوم ع- و لو إجمالا- قريبة جدا، و مع ذلك كيف يصح دعوى العلم بصدور جميع رواياته عن المعصوم ع‏ معجم رجال ج۱ص۳۵

[مسعود عطار منش]

اهل عرفان متخصص توجیه اینجور چیزان!
مثلا ممکنه مقصود این باشه که وجود نوری حضرت ذکر است برای وجود زمینی ایشان و قوم ایشان.
فکر می کنم بطور کلی مقام نورانیت هر موجودی در حقیقت تجلی نور مطلق است لذا هر کسی می تونه به مقام نورانیت خودش توجه کنه و این توجه از آن حیثی که جلوه گیری خدا رو بهمراه داره توچه به خدا و ذکر محسوب میشه.
البته بنده نفیا و اثباتا در مورد اینجور چیزا اظهار نظر نمی کنم.
نکته دیگه اینکه شهادت مرحوم کلینی نهایتا مقطوع الصدور بودن نزد خود ایشان رو اثبات می کنه نه نزد دیگران لذا اگر ما در یک موردی قطع پیدا نکردیم منافاتی با حجیت شهادت ایشان خصوصا در سایر موارد نداره مگر اینکه قایل بشیم اگر یک شهادتی در یک بخشی معلوم البطلان بود تبعض در حجیت پیدا نمی کنه و کلش زیر سوال می ره.

[میرزا مرتضی]

اَلْحُسَيْنُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَنْ مُعَلَّى بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أُورَمَةَ عَنْ عَلِيِّ بْنِ حَسَّانَ عَنْ عَمِّهِ عَبْدِ اَلرَّحْمَنِ بْنِ كَثِيرٍ قَالَ: قُلْتُ لِأَبِي عَبْدِ اَللَّهِ عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ «فَسْئَلُوا أَهْلَ اَلذِّكْرِ إِنْ كُنْتُمْ لاٰ تَعْلَمُونَ» قَالَ اَلذِّكْرُ مُحَمَّدٌ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَ نَحْنُ أَهْلُهُ اَلْمَسْئُولُونَ قَالَ قُلْتُ قَوْلُهُ: «وَ إِنَّهُ لَذِكْرٌ لَكَ وَ لِقَوْمِكَ وَ سَوْفَ تُسْئَلُونَ» قَالَ إِيَّانَا عَنَى وَ نَحْنُ أَهْلُ اَلذِّكْرِ وَ نَحْنُ اَلْمَسْئُولُونَ .
بسیار محتمل است که نقل به معنا یا تقطیع از این مضمون بوده باشد.

[haqiqi.1410]

در بصائر الدرجات جلد ۱ ص ۳۷ حدیثی با همین سند مزبور و نزدیک به همین مضمون وارد شده است ولی این اشکال به آن حدیث وارد نیست.

حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَنِ الْحُسَيْنِ بْنِ سَعِيدٍ عَنِ النَّضْرِ بْنِ‏ سُوَيْدٍ عَنْ عَاصِمٍ عَنْ أَبِي بَصِيرٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع‏ فِي قَوْلِ اللَّهِ تَعَالَى‏ وَ إِنَّهُ لَذِكْرٌ لَكَ وَ لِقَوْمِكَ وَ سَوْفَ تُسْئَلُونَ‏ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص وَ أَهْلُ‏ بَيْتِهِ الْمَسْئُولُونَ وَ هُمْ أُولُو الذِّكْرِ.


در حدیثی که از کتاب کافی نقل کردید، توضیحاتی که توسّط حضرت،ذیل آیه شریفه آمده، تناسب با آیه «فاسالوا اهل الذکر» دارد. چون حضرت فرموده که رسول الله ذکر است و ما اهل بیت اوییم پس ما اهل ذکریم. از طرفی در این روایت به مسؤول بودن اهل بیت هم اشاره شده که این با آیه «لذکر لک ولقومک...یسئلون» تناسب دارد. لذا مرحوم علامه مجلسی در توضیح این روایت کافی فرموده:

«الحديث صحيح، و لعل فيه إسقاطا أو تبديلا لإحدى الآيتين بالأخرى من الرواة أو النساخ.»

در ادامه علامه مجلسی توضیح دیگری برای روایت بیان می‌کنند:

 «و ربما يأول بتقدير مضاف أي فرسول الله ذو الذكر أو المذكر، لأن اللام‏ في قوله:" لَكَ وَ لِقَوْمِكَ‏" للتعليل لا للانتفاع، لأنه لا يختص به و بقومه، بل هو شامل للعالمين‏" و أهل بيته" عطف على رسول الله‏" و المسؤولون" نعت لأهل بيته، أو مبتدأ و خبر، و الفرض أن العمدة و المقصود الأصلي في هذا الخطاب كون أهل بيته المسؤولون‏ و قوله:" و هم أهل الذكر" إشارة إلى تفسير الآية الأخرى يعني أنهم جامعون لكونهم ذكرا و لكونهم أهل الذكر.»
مرآة العقول في شرح أخبار آل الرسول، ج‏2، ص: 430