21-دي-1401, 08:13
حکومت را محقق نائینی دو قسم کرده است. حکومت ظاهریه و حکومت واقعیه. حکومت واقعیه را معنا می‌کند به تصرف در موضوع واقعا، نه وجداناً، بلکه واقعاً. یعنی آثار آن موضوع بار می‌شود واقعاً. مثل اینکه گفته یشترط الطهاره در صلاة (خطاب اولی). بعد گفته الطواف بالبیت صلاة. این تصرف در موضوع است. ادعا می‌کند طواف صلاة است، این تصرف در موضوع است. این حاکم بر آن است و توسعه می‌دهد آن طهارت را واقعا. در طواف واقعاً طهارت شرط است نه که ظاهراً، واقعاً شرط است. حکومت واقعیه آن است که توسعه می‌دهد حکم را واقعاً، کشف خلاف ندارد. اما در حکومت ظاهریه توسعه می‌دهد یا تضییق می‌کند. اما توسعه ان این خصوصیت را دارد: توسعه می‌دهد ظاهراً مادام الشک. فرموده که یشترط فی الصلاة الطهاره. بعد می‌گوید شک داری این پاک است یا نه، کل شیء طاهر. کل شیء طاهر حاکم بر آن دلیل است. کل شیء طاهر می‌گوید این را شک داری طاهر است یا نه، من اعتبار می‌کنم طاهر. فتصح الصلاة، ولی تصح الصلاة مادامی که شک داری، مادامی که علم به خلاف پیدا نکردی ظاهراً. ما باشیم و حاکم و محکوم در حکومت ظاهریه موضوع دلیل حاکم شک است، چون شک است توسعه‌اش هم در فرض شک است؛ اسمش را مرحوم نائینی گذاشته حکومت ظاهریه.
