در مورد منجزیت قطع اجمالی(*) بحث باید در دو مقام صورت بگیرد:
مشهور در مسأله قطع اجمالی به جای مخالفت قطعیه و احتمالیه، به سراغ موافقت قطعیه و احتمالیه رفته‌اند؛ اما ما به سراغ مخالفت قطعیه و احتمالیه رفتیم؛ چون از لحاظ فنی باید اینطور بحث شود؛ زیرا منجزیت قطع یعنی پاسخ به این سؤال که آیا مخالفت مقطوع بالاجمال، استحقاق عقاب می‌آورد یا نه؟ و مخالفت دو فرد دارد: مخالفت قطعیه و احتمالیه.
اما موافقت قطعیه یا احتمالیه، لازمهٔ پاسخ به سؤال است [اگر مخالفت قطعی و احتمالی با تکلیف استحقاق عقوبت داشت، طبعاً باید موافقت کرد؛ یا قطعیه یا حداقل احتمالیه]؛ وگرنه مصب اصلی بحث نیست.
(*) علما معمولاً به جای قطع اجمالی، عبارت علم اجمالی را به کار می‌برند؛ اما ما برای این که با علم (که در معنای عرفی آن اصابهٔ به واقع اخذ شده است) اشتباه نشود، از تعبیر قطع اجمالی استفاده می‌کنیم. همچنین متناسب با مبحث قطع این است که از تعبیر قطع اجمالی استفاده شود. در میان علما مرحوم آخوند مقید است که از تعبیر قطع اجمالی استفاده نماید.
- به لحاظ مخالفت قطعیه
- به لحاظ مخالفت احتمالیه
مشهور در مسأله قطع اجمالی به جای مخالفت قطعیه و احتمالیه، به سراغ موافقت قطعیه و احتمالیه رفته‌اند؛ اما ما به سراغ مخالفت قطعیه و احتمالیه رفتیم؛ چون از لحاظ فنی باید اینطور بحث شود؛ زیرا منجزیت قطع یعنی پاسخ به این سؤال که آیا مخالفت مقطوع بالاجمال، استحقاق عقاب می‌آورد یا نه؟ و مخالفت دو فرد دارد: مخالفت قطعیه و احتمالیه.
اما موافقت قطعیه یا احتمالیه، لازمهٔ پاسخ به سؤال است [اگر مخالفت قطعی و احتمالی با تکلیف استحقاق عقوبت داشت، طبعاً باید موافقت کرد؛ یا قطعیه یا حداقل احتمالیه]؛ وگرنه مصب اصلی بحث نیست.
(*) علما معمولاً به جای قطع اجمالی، عبارت علم اجمالی را به کار می‌برند؛ اما ما برای این که با علم (که در معنای عرفی آن اصابهٔ به واقع اخذ شده است) اشتباه نشود، از تعبیر قطع اجمالی استفاده می‌کنیم. همچنین متناسب با مبحث قطع این است که از تعبیر قطع اجمالی استفاده شود. در میان علما مرحوم آخوند مقید است که از تعبیر قطع اجمالی استفاده نماید.
برگرفته از دروس خارج اصول فقه استاد سید محمود مددی، مباحث قطع، جلسهٔ ۴۲، ۲۸ آبان ۱۴۰۱.
