14-آبان-1402, 08:31
از حاج آقا من شنیدم ایشان یک تذکری می‌دادند می‌گفتند که برای دیدن فتوای عامه شما مراجعه نکنید به الفقه علی المذاهب الاربعة، چون الفقه علی المذاهب الاربعة فتاوای حنفیه را، مالکیه و شافعیه و حنابله را مطرح می‌کند نه فتاوای ابوحنیفه، یا فتوای مالک یا فتوای شافعی، گاهی اوقات یک مطلبی فتوای ابوحنیفه نیست، براساس دیدگاه‌های ابوحنیفه، شاگردهایش و احیانا متأخرین یک مطلبی را استخراج کردند، فتوای حنفیه است و این، آن چیزی که در این بحث برای ما ارزش دارد فتوای فقهای معاصر ائمه علیهم السلام هست، اما فتوای فقهای متأخرشان آن هیچ ارزشی به ما در این بحث‌ها ندارد، این است که فقه علی المذاهب الاربعة ناظر به فتاوای ابوحنیفه و مالک و اینها نیست، ناظر به فتوایی که مشهور است مثلا حنفی‌ها مشهورشان چی است، ممکن است یک فتوای مشهور حنفیه‌ها، ابوحنیفه مخالف آن هم باشد، یا اصلا مطرح نکرده باشد، هر دو جورش هم هست.
بهترین کتابی که فتاوای اشخاص عامه را می‌توان در آن پیدا کرد، مغنی ابن قدامه است. این کتاب بسیار منظّم است؛ لذا دسترسی به فتاوای عامه در آن آسان است. به علاوه، این کتاب دو جلد فهرست نیز دارد، که می‌توان به آسانی از طریق این فهرست به مطلوب رسید. اگر مطلبی که به دنبال آن هستیم، در کتاب خلاف شیخ طوسی نیز آمده باشد، از پاورقی‌های این کتاب که به کتب عامّه ارجاع داده و منابع را ذکر نموده نیز می‌توان استفاده کرد. بدایة المجتهد از ابن رشد هم در این زمینه، کتاب مفیدی است. این کتاب به طور خلاصه تالیف شده، ولی نظم مناسبی دارد و قابل استفاده است. نوع کتب عامه، دارای نظم مشخّصی نیست و مباحث به صورت نامنظم بحث شده و پیدا کردن یک مطلب در آنها با دشواری زیادی همراه است؛ لذا در ابتدای امر، رجوع به این کتب مشکل است. مصنّف ابن ابی شیبه و مصنّف عبدالرزاق نیز فتاوای صحابه و تابعین را ذکر کرده‌اند که برای به دست آوردن فتوای صحابه و تابعین مفید است. ابن عبد البرّ نیز در کتاب جامع بیان العلم و کتب دیگر خود، نقل قول‌های مفیدی دارد. در مجموع، بهترین کتاب همانطور که بیان شد، مغنی ابن قدامه است.3
بهترین کتابی که فتاوای اشخاص عامه را می‌توان در آن پیدا کرد، مغنی ابن قدامه است. این کتاب بسیار منظّم است؛ لذا دسترسی به فتاوای عامه در آن آسان است. به علاوه، این کتاب دو جلد فهرست نیز دارد، که می‌توان به آسانی از طریق این فهرست به مطلوب رسید. اگر مطلبی که به دنبال آن هستیم، در کتاب خلاف شیخ طوسی نیز آمده باشد، از پاورقی‌های این کتاب که به کتب عامّه ارجاع داده و منابع را ذکر نموده نیز می‌توان استفاده کرد. بدایة المجتهد از ابن رشد هم در این زمینه، کتاب مفیدی است. این کتاب به طور خلاصه تالیف شده، ولی نظم مناسبی دارد و قابل استفاده است. نوع کتب عامه، دارای نظم مشخّصی نیست و مباحث به صورت نامنظم بحث شده و پیدا کردن یک مطلب در آنها با دشواری زیادی همراه است؛ لذا در ابتدای امر، رجوع به این کتب مشکل است. مصنّف ابن ابی شیبه و مصنّف عبدالرزاق نیز فتاوای صحابه و تابعین را ذکر کرده‌اند که برای به دست آوردن فتوای صحابه و تابعین مفید است. ابن عبد البرّ نیز در کتاب جامع بیان العلم و کتب دیگر خود، نقل قول‌های مفیدی دارد. در مجموع، بهترین کتاب همانطور که بیان شد، مغنی ابن قدامه است.3
