15-آبان-1402, 01:00
یکی از موانع زکات در پول رایج ادله حاصره زکات در تسع است.
اما این که آیا این روایات قابل تقیید هستند یا نه همان بحثی که در تقیید
لاَ يَضُرُّ اَلصَّائِمَ مَا صَنَعَ إِذَا اِجْتَنَبَ ثَلاَثَ خِصَالٍ اَلطَّعَامَ وَ اَلشَّرَابَ وَ اَلنِّسَاءَ وَ اَلاِرْتِمَاسَ مطرح است مطرح می‌شود.
یکی این که روایات حاصره قابل تخصیص و تقیید هست همچون روایت لا یضر الصائم ما صنع، ما عرض کردیم این مطلب درست نیست، در لا یضر الصائم ما صنع هم به نظر صحیح که حاج آقا اشاره می‌فرمودند این که بخواهیم بگوییم که تخصیص بزنیم صحیح نیست، بله، ظاهر لا یضر الصائم ما صنع ما به دو گونه می‌توانیم بهش تصرف بکنیم، یکی این که در اقسام تصرف کنیم ظهور بدوی اقسام تغییر بکنیم، مثلا فرض کنید عرض کردم اکل و شرب را یک معنایی عام‌تر از اکل و شرب بگیریم که ایصال غبار غلیظ به حلق را هم شامل بشود. یا مثلا مراد از نسا را یک معنای اوسعی بگیریم که لواط و تفخیذ را هم شامل بشود مثلا. و همینجور. یا در اقسام تصرف بشود یا در مقسم تصرف بشود، تصرف در مقسم گاهی اوقات این هست که این ناظر به افراد متعارف هست، در متعارف موارد این شکلی است و الا احیانا یک چیز نادری وجود داشته باشد ناظر به آن نیست، مثلا کذب بر خدا و پیغمبر بگوییم این اصلا در مقسم نیست چون کسی که روزه دار هست و بخواهد در روزه به خدا و پیغمبر دروغ ببندد و امثال اینها آن یک فرد خیلی نادری است، در واقع مقسم مواردی هست که مفطرات متعارفه است، ناظر به مفطر غیر متعارف نیست.
در بحث ما هم همینجور هست، ما احیانا می‌توانیم ادلۀ حاصره را به گونه‌ای درش تصرف کنیم، ولی یا باید در اقسام تصرف کنیم مثلا در ما نحن فیه در بحثی که مرتبط با بحث ما هست بگوییم مراد از نقدین آن معنایی هست که شهید صدر مطرح می‌کردند که مراد از نقدین، تعبیر ایشان این بود المال المحض المتمحض فی المالیة که عرض کردیم مراد عبارت درست‌تر این هست آن چیزی که المال النامی بالتجارة مثلا، بگوییم مراد از نقدین المال النامی بالتجارة هست که مال التجارة را مثلا شامل بشود.
خب این امکان دارد، حالا درست است یا نادرست یک بحث دیگر است باید بحث بشود که آیا این لفظ قرینه داریم بر این که خلاف ظاهر در موردش اراده شده باشد یا قرینه نداریم، ولی ذاتا اشکالی ندارد که بعضی از عناوین را ما بگوییم مراد از آنها عام است.
فرض کنید مثلا بقر در روایت وارد شده، بقر بگوییم ظاهر بدوی‌اش این است که گاومیش را شامل نمی‌شود، ولی یک روایتی می‌گوید که گاومیش هم زکات دارد، بگوییم مراد از بقر یک معنایی هست که اعم از گاو و گاومیش است، این مانعی ندارد، یا فرض کنید گندم که درش زکات هست بعضی از اقسامی هست نمی‌دانم آن اقسام ذاتا ممکن است گندم آن را شامل نشودولی به قرینۀ این حب خاصی که بین گندم و جو هست صلت و بعضی چیزها هست که در روایات ما مورد بحث قرار گرفته که زکات دارند یا ندارند، بعضی از اینها را ممکن است ذاتا گندم آنها را نگیرد، ولی یک معنای اوسعی گندم داشته باشند که آن معنای اوسع اینها را در بر بگیرد، این مانعی ندارد.
این تصرف در اقسام است.
۱۳ آبان ۱۴۰۲
اما این که آیا این روایات قابل تقیید هستند یا نه همان بحثی که در تقیید
لاَ يَضُرُّ اَلصَّائِمَ مَا صَنَعَ إِذَا اِجْتَنَبَ ثَلاَثَ خِصَالٍ اَلطَّعَامَ وَ اَلشَّرَابَ وَ اَلنِّسَاءَ وَ اَلاِرْتِمَاسَ مطرح است مطرح می‌شود.
یکی این که روایات حاصره قابل تخصیص و تقیید هست همچون روایت لا یضر الصائم ما صنع، ما عرض کردیم این مطلب درست نیست، در لا یضر الصائم ما صنع هم به نظر صحیح که حاج آقا اشاره می‌فرمودند این که بخواهیم بگوییم که تخصیص بزنیم صحیح نیست، بله، ظاهر لا یضر الصائم ما صنع ما به دو گونه می‌توانیم بهش تصرف بکنیم، یکی این که در اقسام تصرف کنیم ظهور بدوی اقسام تغییر بکنیم، مثلا فرض کنید عرض کردم اکل و شرب را یک معنایی عام‌تر از اکل و شرب بگیریم که ایصال غبار غلیظ به حلق را هم شامل بشود. یا مثلا مراد از نسا را یک معنای اوسعی بگیریم که لواط و تفخیذ را هم شامل بشود مثلا. و همینجور. یا در اقسام تصرف بشود یا در مقسم تصرف بشود، تصرف در مقسم گاهی اوقات این هست که این ناظر به افراد متعارف هست، در متعارف موارد این شکلی است و الا احیانا یک چیز نادری وجود داشته باشد ناظر به آن نیست، مثلا کذب بر خدا و پیغمبر بگوییم این اصلا در مقسم نیست چون کسی که روزه دار هست و بخواهد در روزه به خدا و پیغمبر دروغ ببندد و امثال اینها آن یک فرد خیلی نادری است، در واقع مقسم مواردی هست که مفطرات متعارفه است، ناظر به مفطر غیر متعارف نیست.
در بحث ما هم همینجور هست، ما احیانا می‌توانیم ادلۀ حاصره را به گونه‌ای درش تصرف کنیم، ولی یا باید در اقسام تصرف کنیم مثلا در ما نحن فیه در بحثی که مرتبط با بحث ما هست بگوییم مراد از نقدین آن معنایی هست که شهید صدر مطرح می‌کردند که مراد از نقدین، تعبیر ایشان این بود المال المحض المتمحض فی المالیة که عرض کردیم مراد عبارت درست‌تر این هست آن چیزی که المال النامی بالتجارة مثلا، بگوییم مراد از نقدین المال النامی بالتجارة هست که مال التجارة را مثلا شامل بشود.
خب این امکان دارد، حالا درست است یا نادرست یک بحث دیگر است باید بحث بشود که آیا این لفظ قرینه داریم بر این که خلاف ظاهر در موردش اراده شده باشد یا قرینه نداریم، ولی ذاتا اشکالی ندارد که بعضی از عناوین را ما بگوییم مراد از آنها عام است.
فرض کنید مثلا بقر در روایت وارد شده، بقر بگوییم ظاهر بدوی‌اش این است که گاومیش را شامل نمی‌شود، ولی یک روایتی می‌گوید که گاومیش هم زکات دارد، بگوییم مراد از بقر یک معنایی هست که اعم از گاو و گاومیش است، این مانعی ندارد، یا فرض کنید گندم که درش زکات هست بعضی از اقسامی هست نمی‌دانم آن اقسام ذاتا ممکن است گندم آن را شامل نشودولی به قرینۀ این حب خاصی که بین گندم و جو هست صلت و بعضی چیزها هست که در روایات ما مورد بحث قرار گرفته که زکات دارند یا ندارند، بعضی از اینها را ممکن است ذاتا گندم آنها را نگیرد، ولی یک معنای اوسعی گندم داشته باشند که آن معنای اوسع اینها را در بر بگیرد، این مانعی ندارد.
این تصرف در اقسام است.
۱۳ آبان ۱۴۰۲
