7-ارديبهشت-1394, 17:33
حضرت آیت الله العظمی شبیری زنجانی دام ظله معتقد اند این کتاب تالیف یکی از علمای امامیه است.
ایشان در مورد این کتاب می فرمایند:
اما حضرت استاد می فرمایند:
ایشان در مورد این کتاب می فرمایند:
نقل قول: كتاب فقه رضوى چنانچه از عبارات خود كتاب بر مىآيد و ما به برخى از موارد آن سابقا در همين مبحث اشاره كردهايم مسلماً از امام (عليه السلام) نيست و بايد از تأليفات يكى از علماى اماميه باشد. به نظر مىرسد اين كتاب همان گونه كه مرحوم آقاى سيد حسن صدر هم در رسالهاى در خصوص آن فرموده، همان كتاب التكليف محمد بن على شلمغانى متوفاى 322 باشد كه آن را در زمان استقامتش پيش از اينكه امر سفارت امام عصر- ارواحنا فداه- به حسين بن روح منتقل شود و او در اثر عدم تحمل آن منحرف گردد نوشته و خود كتاب فى نفسه مورد تأييد نواب حضرت قرار داشته است. زيرا شهيد اول در ذكرى، آن طور كه ما به طور اتفاقى برخورد كرديم و ممكن است موارد بيشترى هم پيدا شود، دو فتواى استثنايى و غير متعارف از شلمغانى نقل مىكند كه ديگران به آن ملتزم نيستند و اين دو فتوى هر دو در كتاب فقه رضوى هم يافت مىشود، مىگويد معيار كر بودن آب اين است كه اگر سنگى به وسط آب انداخته شود موجش به طرفين آن نرسد و اگر برسد آن آب، قليل است و يا مىگويد دباغى كردن پوست ميته هر چند موجب جواز نماز خواندن با آن نمىگردد ولى موجب پاك شدن آن مىشود. لذا استظهار مىشود كه كتابى كه در زمان مجلسى در دست علما قرار گرفته و موسوم به فقه رضوى شده همان كتاب التكليف شلمغانى باشد كه صرف نظر از انحراف خود او، كتابش مورد تأييد نواب امام (عليه السلام) قرار داشت.اما در جای دیگری می فرمایند:
نقل قول:بسيارى از مطالب كتاب فقه رضوى، مطابق با فتواى على بن بابويه است و موارد اختلاف بسيار ندارد و همين باعث شده كه عدهاى اين كتاب را متعلق به او بدانند، برخى ديگر كتاب را به «شلمغانى» در ايام استقامتش نسبت دادهاند، علىاى حال انتساب او به اين دو نفر محرز نيست چنانچه اسناد او به امام معصوم نيز محرز نمىباشد.و باز هم در تایید اینکه کتاب تالیف امام علیه السلام نیست می فرمایند:
نقل قول:ولى على الاظهر كتاب «فقه رضوى» تأليف امام معصوم نيست و يك شاهدش اين است كه با اينكه بسيارى از فتاواى شيخ صدوق و پدرش مطابق با «فقه رضوى» است، ولى حتى در يك جا هم آن فتوى را به امام رضا عليه السلام نسبت ندادهاند.حضرت استاد شبیری زنجانی از مرحوم علامه مجلسی نقل می کنند که ایشان این کتاب را تالیف امام علیه السلام می دانند و هم چنین معتقدند در فقیه هر کجا با تعبیر روی، روایتی نقل شده است از فقه رضوی نقل شده است.
اما حضرت استاد می فرمایند:
نقل قول:اينكه مىگويند مرحوم صدوق و والدش كتاب را مربوط به حضرت رضا عليه السلام مىدانستند و به همين جهت اگر مدركى نبود بر طبق آن فتوا دادهاند، بسيار مستبعد است، زيرا صدوق در هيچ كدام از كتابهاى خود به اين مطلب اشاره نكرده است كه چنين كتابى از حضرت رضا عليه السلام موجود است، با اين كه در «عيون اخبار الرضا» رواياتى را كه از حضرت رضا عليه السلام روايت شده نقل مىكند و حتى مشتبهات را نيز در عيون آورده است، مثلًا روايتى هست كه بزنطى «عن أبى الحسن عليه السلام» آورده و با توجه به اين كه بزنطى هم از امام موسى كاظم عليه السلام و هم امام رضا عليه السلام (كه كنيه هر دو بزرگوار ابى الحسن مىباشد) روايت دارد. صدوق اين روايت را به احتمال اينكه مراد حضرت رضا عليه السلام باشد نقل مىكند، ولى هيچ اشارهاى به اينكه امام رضا عليه السلام كتابى به نام «فقه الرضا» دارد نمىكند.بلااشكال اگر فتاواى صدوق مطابق با اين كتاب باشد، ممكن است كتاب شلمغانى يا ديگرى باشد كه بر طبق اخبار فتوا داده و اجتهاد در نقل روايت نيست و لو اسناد ساقط شده است؛ ولى متونى است كه مثلًا آنها را روايات معصوم تشخيص داده، حالا كتاب از هر كسى باشد و اين طور نيست كه مرحوم صدوق و والدش اين كتاب را از حضرت رضا عليه السلام مىدانستند كه قهراً هيچ جاى شبههاى در آن نباشد. ما نيز اين كتاب را فقط براى تأييد خوب مىدانيم.