27-دي-1396, 11:20
مناط قاعده قبح عقاب بلا بیان عبارت است از این که :
مقدمه اول این که عبد باید مطلقا تابع اراده و خواست مولا باشد به این معنا که اگر مولا از شما می خواهد خود را ملزم بدانی فلان کار را انجام دهی یا ترک کنی باید خود را ملزم بدانی و همینطور اگر مولا مصلحت را در این می داند که شما مرخص باشی و خود را در فعل و ترک فلان کار آزاد بدانی باید تابع این خواست او نیز باشی (اباحه اقتضایی) و همینطور اگر در الزام کردن و ملزم بودن شما مفسده ای میبیند که نمی خواهد شما را ملزم کند شما نیز نباید خود را ملزم بدانی .
مقدمه دوم این که در جایی که عبد احتمال می دهد فلان کار در نظر شارع واجب یا حرام است در قبالش این احتمال نیز هست که شارع مصلحت را در ترخیص شما دیده باشد و یا در الزام شما مفسده ای دیده باشد فلذا نخواهد شما در این امر ملزم باشی و این احتمال باعث می شود عبد متحیر مانده اصلا نتواند از اراده مولا تبیعت کند فلذا از این باب که تمکن از تبعیت ندارد مولا نمی تواند او را بازخواست کند .
مقدمه اول این که عبد باید مطلقا تابع اراده و خواست مولا باشد به این معنا که اگر مولا از شما می خواهد خود را ملزم بدانی فلان کار را انجام دهی یا ترک کنی باید خود را ملزم بدانی و همینطور اگر مولا مصلحت را در این می داند که شما مرخص باشی و خود را در فعل و ترک فلان کار آزاد بدانی باید تابع این خواست او نیز باشی (اباحه اقتضایی) و همینطور اگر در الزام کردن و ملزم بودن شما مفسده ای میبیند که نمی خواهد شما را ملزم کند شما نیز نباید خود را ملزم بدانی .
مقدمه دوم این که در جایی که عبد احتمال می دهد فلان کار در نظر شارع واجب یا حرام است در قبالش این احتمال نیز هست که شارع مصلحت را در ترخیص شما دیده باشد و یا در الزام شما مفسده ای دیده باشد فلذا نخواهد شما در این امر ملزم باشی و این احتمال باعث می شود عبد متحیر مانده اصلا نتواند از اراده مولا تبیعت کند فلذا از این باب که تمکن از تبعیت ندارد مولا نمی تواند او را بازخواست کند .