16-آبان-1394, 22:25
اکثر طرق نجاشی و شیخ به کتب یا اجازه است یا سماع است (اخبر نا و حدثنا) و نیز گاهی قرائت (قرأتُ). یعنی همانطور که می دانید چون وجاده در آن زمان ارزش حدیثی ندارد پس هیچ کدام از کتب وجاده ای به دست شیوخ نرسیده است. پس اعتبار یا عدم اعتبار کتب فقط مستلزم آن است که فهمیده شود که آیا این احادیث صادر از معصوم است یا نیست. یعنی در اینجا صحت انتساب به راوی مورد بحث نیست. چون افراد داخل در طرق به روات، مشایخ اجازه اند و این طرق متواتر است (همانطور که شریف مرتضی می فرماید) و شما در هیچ کدام از فهرستین مشاهده نمی کنید که صحت انتساب یک کتاب به راوی مورد بحث قرار بگیرد مگر آنکه ناقل کتاب فقط یک نفر باشد مانند أبو طالب الازدي الشعرانی.
.
اما شما فرموده اید "اینکه که کار فهرستی است یعنی اعتبار و عدم اعتبار کتاب بررسی میشده است از کجای این مطلب می فهمید این بررسی لزوما از روی متن روایات موجود در کتاب بوده؟!!" اصلا بنده چنین نگفته ام که بررسی اعتبار یا عدم اعتبار کتاب از روی متن شناسی است ( که اتفاقا می تواند باشد) بلکه بنده عرض کرده ام "توثیقات و یا تضعیفاتی که بدون قراین می باشد از طریق متن شناسی است" اساسا اگر قراینی موجود نباشد جرح و تعدیل موخر از کار فهرستی است. برای جرح و تعدیل نیز اصولا روش دیگری در این مورد (یعنی نبودِ قرائن) به جز متن شناسی نیست.البته اینکه آیا در کار فهرستی و یا حتی رجالی قرائن خارجی موجود است و یا اگر می باشد به چه اندازه است و چه قدر قابل اعتماد؛ نیازمند تاپیک دیگری است.
.
اما درباره ی کلام شیخ فکر می کنم اشتباه برداشته کرده اید. شیخ خود دارد می گوید وسائط را بررسی نموده است.(بررسی وسائط بدین معنی نیست که سلسله ی رجال از طاطری تا طوسی بررسی شده بلکه بدین معنی است که از معصوم تا طاطری را بررسی نموده است. چون از طاطری تا شیخ همگی مشایخ اند و طرق متواتر است و در بالا به آن اشاره شد.) شاید مناسب است تمام کلام شیخ را بیاورم:
علي بن الحسن الطاطري الكوفي، كان واقفيا، شديد العناد في مذهبه، صعب العصبية على من خالفه من الإمامية، و له كتب كثيرة في نصرة مذهبه، و له كتب في الفقه، رواها عن الرجال الموثوق بهم و برواياتهم فلأجل ذلك ذكرناها، منها كتاب الحيض، و كتاب المواقيت، و كتاب القبلة، و كتاب فضائل أمير المؤمنين عليه السلام، و كتاب الصداق، و كتاب النكاح، و كتاب الولاية، و كتاب المعرفة، و كتاب الفطرة، و كتاب حجج الطلاق، و قيل إنها أكثر من ثلاثين كتابا، أخبرنا بها كلها أحمد بن عبدون عن أبي الحسن علي بن محمد بن الزبير القرشي عن علي بن الحسن بن فضال، و أبي الملك أحمد بن عمر بن كيسبة النهدي جميعا عنه.
.
کلام نجاشی نیز بسیار واضح است. او درباره ی أحمد بن إبراهيم بن المعلى می گوید:و أكثر الرواية عن العامّة و الأخباريّين. یعنی پس از بررسی مشایخ وی مشاهده نموده که او از عامه و اخباریون زیاد نقل نموده است و یا درباره ی کسانی که از ضعفا نقل می کنند مشایخ آن ها را بررسی کرده و سپس نتیجه گرفته است. یعنی همانطور که عرض نموده ام"اساسا می توان گفت که رجالیون متقدم لااقل مشایخ هر یک از روات را بررسی می کرده اند".
و من الله توفیق
یا حق
.
اما شما فرموده اید "اینکه که کار فهرستی است یعنی اعتبار و عدم اعتبار کتاب بررسی میشده است از کجای این مطلب می فهمید این بررسی لزوما از روی متن روایات موجود در کتاب بوده؟!!" اصلا بنده چنین نگفته ام که بررسی اعتبار یا عدم اعتبار کتاب از روی متن شناسی است ( که اتفاقا می تواند باشد) بلکه بنده عرض کرده ام "توثیقات و یا تضعیفاتی که بدون قراین می باشد از طریق متن شناسی است" اساسا اگر قراینی موجود نباشد جرح و تعدیل موخر از کار فهرستی است. برای جرح و تعدیل نیز اصولا روش دیگری در این مورد (یعنی نبودِ قرائن) به جز متن شناسی نیست.البته اینکه آیا در کار فهرستی و یا حتی رجالی قرائن خارجی موجود است و یا اگر می باشد به چه اندازه است و چه قدر قابل اعتماد؛ نیازمند تاپیک دیگری است.
.
اما درباره ی کلام شیخ فکر می کنم اشتباه برداشته کرده اید. شیخ خود دارد می گوید وسائط را بررسی نموده است.(بررسی وسائط بدین معنی نیست که سلسله ی رجال از طاطری تا طوسی بررسی شده بلکه بدین معنی است که از معصوم تا طاطری را بررسی نموده است. چون از طاطری تا شیخ همگی مشایخ اند و طرق متواتر است و در بالا به آن اشاره شد.) شاید مناسب است تمام کلام شیخ را بیاورم:
علي بن الحسن الطاطري الكوفي، كان واقفيا، شديد العناد في مذهبه، صعب العصبية على من خالفه من الإمامية، و له كتب كثيرة في نصرة مذهبه، و له كتب في الفقه، رواها عن الرجال الموثوق بهم و برواياتهم فلأجل ذلك ذكرناها، منها كتاب الحيض، و كتاب المواقيت، و كتاب القبلة، و كتاب فضائل أمير المؤمنين عليه السلام، و كتاب الصداق، و كتاب النكاح، و كتاب الولاية، و كتاب المعرفة، و كتاب الفطرة، و كتاب حجج الطلاق، و قيل إنها أكثر من ثلاثين كتابا، أخبرنا بها كلها أحمد بن عبدون عن أبي الحسن علي بن محمد بن الزبير القرشي عن علي بن الحسن بن فضال، و أبي الملك أحمد بن عمر بن كيسبة النهدي جميعا عنه.
.
کلام نجاشی نیز بسیار واضح است. او درباره ی أحمد بن إبراهيم بن المعلى می گوید:و أكثر الرواية عن العامّة و الأخباريّين. یعنی پس از بررسی مشایخ وی مشاهده نموده که او از عامه و اخباریون زیاد نقل نموده است و یا درباره ی کسانی که از ضعفا نقل می کنند مشایخ آن ها را بررسی کرده و سپس نتیجه گرفته است. یعنی همانطور که عرض نموده ام"اساسا می توان گفت که رجالیون متقدم لااقل مشایخ هر یک از روات را بررسی می کرده اند".
و من الله توفیق
یا حق
