جواز تمسک به اطلاق نسبت به مسائل مستحدثه

[خیشه]

استاد گنجی فرمود:بعضی گفتند نمی‌توانیم به اطلاق کلام مولی نسبت به مصادیق مستحدثه تمسک کنیم چون اساس اطلاق، این است که خلاف حکمت و نقض غرض می‌شود اگر مقید را اراده کرده ولی قید را ذکر نکند. در حالیکه در مطلقات اگر مولی از مطلقات، افراد حاضر را اراده کرده باشد ولی قید را نیاورده باشد، این خلاف حکمت نیست. نمی‌شود به گردن مولی گذاشت که مراد او مطلق است. مولی می‌گوید مقصود من مصادیق مبتلای همان زمان است ولی قید نیاوردم چون نیاز نبود. اصلا چه بسا بیان قید، استهجان دارد و عرفی نیست.
این اشکال در خصوص مطلقات است که نیاز به مقدمات حکمت دارد مگر اینکه کسی مثل مرحوم نائینی و مرحوم آخوند در غیر کل، گفتند در عام نیز نیاز به مقدمات حکمت داریم. البته به نظر ما، این نکته خلاف ارتکاز است و خود ادات در عموم کافی است و به مقدمات حکمت نیاز نیست.
اگر اشکال اخیر را پذیرفتیم دیگر نمی‌توانیم بگوییم برید فی برید، شامل 8 فرسخ با هواپیما نیز می‌شود.
استاد
اما به نظر می‌رسد که تمسک به اطلاق مانعی ندارد فضلا از تمسک به عموم. با این مقدمه که خطابات شرعیه و احکام شارع مقدس مختص به زمانی دون زمانی نیست. خاتم الانبیاء که مبعوث الی الناس کافة هستند، احکامی که بیان کردند الی الابد است. دین برای انسانیت تشریع شده نه برای انسان موجود. حتی خطاباتی که به صورت خطاب لغوی هستند و با کلمه یای خطاب بیان شدند نه قاعده کلی مثل یا ایها الذین آمنوا. بعضی خطابات به صورت قاعده کلی هستند مثل السفر برید فی برید. تمام اینها هم برای مشافهین و هم برای غائبین است. وقتی می‌شنویم که کتب علیکم الصیام، احساس می‌کنیم به ما نیز خطاب کرده است. اگر فرمود قد اقبل علیکم شهر الله، احساس می‌کنیم که ما نیز مخاطب هستیم. اینکه حضور، شرط خطاب باشد، نادرست است
تاریخ 18 مهر ماه 1401