نقدی بر نظریه ی خطابات قانونیه ی مرحوم امام

[1972392352]

بنده هم مثل شما این اشکال استاد بر کلام امام را وارد نمی دانم  به این جهت که ولو تکلیف متوجه عبد نباشد اما همین که عبد می داند مولا غرض لزومی دارد باید طبق آن رفتار کند وعقلا او را مستحق عقاب می دانند ولو تطبیق بر مکلف نشود.

سلام هر غرضی را که واجب نیست عبد تحصیل کند، بلکه تنها آن دسته از اغراضی که خود شارع در مقام تحریک عبد نسبت به آن برآمده و اراده حصولش را از مکلف دارد باید تحصیل شود؛ فلذا مهم کشف اراده تحریکیه شارع است و تا تکلیف تطبیق نشود هیچ گاه اراده تحریکیه شارع کشف نمیشود.
کلام فوق تناقض دارد زیرا اگر عقلاء مکلف را مستحق عقاب میدانند بدین معناست که تکلیف را در حق او منجز دانستند و تطبیق کرده اند و اساسا تفکیک بین فعلیت و تنجز تکلیف معنای محصل و معقولی ندارد کما علیه آیة الله المعظم شبیری و ابنه الشریف سید جواد. رجوع شود به درس اصول 97 استاد سید جواد. بعید نیست که منظور استاد شما در اشکال به مرحوم امام رض نیز همین باشد.

بیان بهتر این است که:  حقیقت حکم نه خطاب وانشاء است ونه کشف ملاک بلکه حقیقت حکم"اراده منه شارع"میباشد وبالوجدان این در ک میشود که گرچه خطاب وانشاء واحد است لکن به تعداد افراد مکلفین در خارج شارع اراده به صدور نماز دارد یه به تعبیری"اهتمام به صدور نماز "دارد واتفاقا اثر نیز بر همین بار می شود یعنی موضوع حکم عقل به وجوب اطاعت،همین اراده شارع می باشد که حقیقتا از همه مکلفین اراده دارد فلذا چندین اراده وچندین حکم وجود دارد.
نتیجه اینکه خطاب قانونیه که ما حصلش انشاء واحد و حکم واحد است سر نمیرسد.