2-اسفند-1396, 16:18
در تکمیل فرمایش دو دوست عزیز نظر استاد شهیدی رو مطرح می کنم که به نحوی جمع بندی این بحث هم می شود
شنبه, 15 آبان 1395
06:24 ق.ظ
اگر ما احراز اجماع اصحاب ائمه را بکنیم بر یک حکم مهم نیست مدرکی باشد یا نباشد بلکه مهم این است که امام تقریر کرد نظر اصحاب خودش را و لو نظر آنها بر اساس یک مستند ضعیفی بود.
اما اگر ما اجماع فقهاء متقدمین در عصر غیبت را داریم و می‌خواهیم از این اجماع کشف بکنیم ارتکاز متشرعه را در زمان ائمه معصومین علیهم السلام تا از آن کشف حکم شرعی بشود راهش این است که اجماع فقهاء مدرکی نباشد. اگر اجماع فقهاء مستند باشد به یک حدیث، دیگر دلیل مجمعین ارتکاز متشرعه نخواهد بود. ما اجماع را معتبر می‌دانیم چون اجماع فقهاء متقدمین اگر دلیلی نداشت نشان می‌دهد که ناشی بود از ارتکاز متشرعه. و ارتکاز متشرعه اطمینان داریم که در زمان معصوم بود، کشف رأی معصوم می‌کنیم. و الا اگر اجماع مستند باشد به یک دلیل، ما باید رجوع کنیم به آن دلیل، ببینیم آن دلیل به نظر ما تمام است یا تمام نیست. اجماع که برای ما تقدس ندارد؛ باید کاشف از رأی معصوم باشد.
مثل اجماع بر اینکه وکالت با اغماء وکیل یا موکل از بین می رود و بعد از رفع شدن اغماء دیگر برنمی گردد، گفته اند چون لان الزائل لایعود، اعاده معدوم ممتنع است. خب این استدلال در کلمات فقهاء مدرک این اجماع را روشن می کند که چرا اجماع داریم بر اینکه تبطل الوکالة باغماء الموکل أو الوکیل و لاتعود الوکالة بعد ارتفاع الاغماء. خب با وجود این مدرک دیگر کشف نمی کنیم از یک ارتکاز متشرعی در زمان معصومین علیهم السلام بر اینکه وکالت با اغماء موکل از بین می رود. وقتی کشف نکردیم می شود یک استدلال از فقهاء که قابل بررسی است، و ما این استدلال را طبعا قبول نمی کنیم.
مثلا اصحاب ائمه اگر متفق القول بودند بر اینکه کافر نجس است، استنادا به آیه انما المشرکون نجس ، امام سکوت کرد و لو دلیل، ضعیف است اما امام نظر اصحاب را دید و هیچ اعتراض نکرد، خب این کشف می‌کند معصوم موافق بود با این نظر. اجماع زمان ائمه و لو ضعیف المدرک باشد معتبر است اما اجماع فقهاء در عصر غیبت محرز نیست متصل بوده است به اجماع اصحاب ائمه. مگر دلیلی غیر از ارتکاز متشرعه نداشته باشد که آن وقت ارتکاز متشرعه پیشینه‌اش بر می‌گردد به زمان ائمه و او کاشف از حکم شرعی خواهد بود.و لذا اجماع مدرکی و یا حتی محتمل المدرک معتبر نیست.
فقه 9/8/95
شنبه, 15 آبان 1395
06:24 ق.ظ
اگر ما احراز اجماع اصحاب ائمه را بکنیم بر یک حکم مهم نیست مدرکی باشد یا نباشد بلکه مهم این است که امام تقریر کرد نظر اصحاب خودش را و لو نظر آنها بر اساس یک مستند ضعیفی بود.
اما اگر ما اجماع فقهاء متقدمین در عصر غیبت را داریم و می‌خواهیم از این اجماع کشف بکنیم ارتکاز متشرعه را در زمان ائمه معصومین علیهم السلام تا از آن کشف حکم شرعی بشود راهش این است که اجماع فقهاء مدرکی نباشد. اگر اجماع فقهاء مستند باشد به یک حدیث، دیگر دلیل مجمعین ارتکاز متشرعه نخواهد بود. ما اجماع را معتبر می‌دانیم چون اجماع فقهاء متقدمین اگر دلیلی نداشت نشان می‌دهد که ناشی بود از ارتکاز متشرعه. و ارتکاز متشرعه اطمینان داریم که در زمان معصوم بود، کشف رأی معصوم می‌کنیم. و الا اگر اجماع مستند باشد به یک دلیل، ما باید رجوع کنیم به آن دلیل، ببینیم آن دلیل به نظر ما تمام است یا تمام نیست. اجماع که برای ما تقدس ندارد؛ باید کاشف از رأی معصوم باشد.
مثل اجماع بر اینکه وکالت با اغماء وکیل یا موکل از بین می رود و بعد از رفع شدن اغماء دیگر برنمی گردد، گفته اند چون لان الزائل لایعود، اعاده معدوم ممتنع است. خب این استدلال در کلمات فقهاء مدرک این اجماع را روشن می کند که چرا اجماع داریم بر اینکه تبطل الوکالة باغماء الموکل أو الوکیل و لاتعود الوکالة بعد ارتفاع الاغماء. خب با وجود این مدرک دیگر کشف نمی کنیم از یک ارتکاز متشرعی در زمان معصومین علیهم السلام بر اینکه وکالت با اغماء موکل از بین می رود. وقتی کشف نکردیم می شود یک استدلال از فقهاء که قابل بررسی است، و ما این استدلال را طبعا قبول نمی کنیم.
مثلا اصحاب ائمه اگر متفق القول بودند بر اینکه کافر نجس است، استنادا به آیه انما المشرکون نجس ، امام سکوت کرد و لو دلیل، ضعیف است اما امام نظر اصحاب را دید و هیچ اعتراض نکرد، خب این کشف می‌کند معصوم موافق بود با این نظر. اجماع زمان ائمه و لو ضعیف المدرک باشد معتبر است اما اجماع فقهاء در عصر غیبت محرز نیست متصل بوده است به اجماع اصحاب ائمه. مگر دلیلی غیر از ارتکاز متشرعه نداشته باشد که آن وقت ارتکاز متشرعه پیشینه‌اش بر می‌گردد به زمان ائمه و او کاشف از حکم شرعی خواهد بود.و لذا اجماع مدرکی و یا حتی محتمل المدرک معتبر نیست.
فقه 9/8/95
