یکی از مؤیدات بر شهادت یا حداقل جلالت قدر زید بعد از شهادتش در نظر امام صادق ع، روایت ابوهاشم الجعفری است.
توضیح این که زید بن علی نهایتاً با 200 تا 300 نفر در کوفه قیام کرد. این قیام بعد از دو روز سرکوب شد و زید بن علی شهید (به قول شما کشته) شد. بدن او به دست دشمن افتاد و آن را به دار کشیدند. به قول شیخ مفید «فَقُتِلَ ع وَ صُلِبَ بَيْنَهُمْ أَرْبَعَ سِنِينَ»
نماز بر هر میتی بعد از غسل و کفن است و این تنها شهید معرکه است که بدون غسل و کفن بر او نماز گزارده میشود.
طبق روایت ابو هاشم الجعفری، امام صادق ع بر پیکر زید بن علی بر سر دار نماز خواندند، بلکه این که مطلب بین شیعیان مشهور بوده است:
«عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنْ أَبِي هَاشِمٍ الْجَعْفَرِيِّ قَالَ: سَأَلْتُ الرِّضَا ع عَنِ الْمَصْلُوبِ فَقَالَ أَ مَا عَلِمْتَ أَنَّ جَدِّي ع صَلَّى عَلَى عَمِّهِ.
قُلْتُ أَعْلَمُ ذَاكَ وَ لَكِنِّي لَا أَفْهَمُهُ مُبَيَّناً قَالَ أُبَيِّنُهُ لَكَ إِنْ كَانَ وَجْهُ الْمَصْلُوبِ إِلَى الْقِبْلَةِ فَقُمْ عَلَى مَنْكِبِهِ الْأَيْمَنِ وَ إِنْ كَانَ قَفَاهُ إِلَى الْقِبْلَةِ فَقُمْ عَلَى مَنْكِبِهِ الْأَيْسَرِ فَإِنَّ بَيْنَ الْمَشْرِقِ وَ الْمَغْرِبِ قِبْلَةً وَ إِنْ كَانَ مَنْكِبُهُ الْأَيْسَرُ إِلَى الْقِبْلَةِ فَقُمْ عَلَى مَنْكِبِهِ الْأَيْمَنِ وَ إِنْ كَانَ مَنْكِبُهُ الْأَيْمَنُ إِلَى الْقِبْلَةِ فَقُمْ عَلَى مَنْكِبِهِ الْأَيْسَرِ وَ كَيْفَ كَانَ مُنْحَرِفاً فَلَا تُزَايِلْ مَنَاكِبَهُ وَ لْيَكُنْ وَجْهُكَ إِلَى مَا بَيْنَ الْمَشْرِقِ وَ الْمَغْرِبِ وَ لَا تَسْتَقْبِلْهُ وَ لَا تَسْتَدْبِرْهُ الْبَتَّةَ قَالَ أَبُو هَاشِمٍ وَ قَدْ فَهِمْتُ إِنْ شَاءَ اللَّهُ فَهِمْتُهُ وَ اللَّهِ.»(الكافي، ج 3، ص 215)
شهید بودن زید با غیر مشروع بودن قیام او ناسازگار است.
این که این روایت بیش از تأیید، دلالتی بر شهادت زید ندارد از آن روست که طبق برخی نقل‌ها از جمله گزارش‌های تاریخی و روایات سلیمان بن خالد (کافی، ج 8، ص 161 و نیز ص 250)، زید در میدان تیر می‌خورد و او را به خانه‌ای می‌برند که در آنجا به شهادت می‌رسد. شبانه او را دفن می‌کنند ولی فردا سپاه بنی‌امیه بدن او را می‌یابند، بیرون می‌کشند و بردار می‌کنند. این احتمال وجود دارد که قبل از دفن شبانه، بر او نماز خوانده باشند که در این صورت لزومی برای اعاده‌ی نماز وجود ندارد. مگر این که کسی بگوید نماز خواندن امام صادق ع بر بدن زید-که در زمان شهادت زید ظاهراً در مدینه بوده است- نشان از ادای احترام حضرت بر پیکر زید بن علی و نشان از شأن بالای اوست که باز روایت ابو هاشم الجعفری با آنچه دربارهی نامشروع بودن قیام زید در ذهن شریف برخی از دوستان است، سازگار نیست. همین مطلب دربارهی این احتمال که زید قتیل معرکه نبوده باشد و بعد از معرکه شهید شده باشد هم قابل بیان است.
توضیح این که زید بن علی نهایتاً با 200 تا 300 نفر در کوفه قیام کرد. این قیام بعد از دو روز سرکوب شد و زید بن علی شهید (به قول شما کشته) شد. بدن او به دست دشمن افتاد و آن را به دار کشیدند. به قول شیخ مفید «فَقُتِلَ ع وَ صُلِبَ بَيْنَهُمْ أَرْبَعَ سِنِينَ»
نماز بر هر میتی بعد از غسل و کفن است و این تنها شهید معرکه است که بدون غسل و کفن بر او نماز گزارده میشود.
طبق روایت ابو هاشم الجعفری، امام صادق ع بر پیکر زید بن علی بر سر دار نماز خواندند، بلکه این که مطلب بین شیعیان مشهور بوده است:
«عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنْ أَبِي هَاشِمٍ الْجَعْفَرِيِّ قَالَ: سَأَلْتُ الرِّضَا ع عَنِ الْمَصْلُوبِ فَقَالَ أَ مَا عَلِمْتَ أَنَّ جَدِّي ع صَلَّى عَلَى عَمِّهِ.
قُلْتُ أَعْلَمُ ذَاكَ وَ لَكِنِّي لَا أَفْهَمُهُ مُبَيَّناً قَالَ أُبَيِّنُهُ لَكَ إِنْ كَانَ وَجْهُ الْمَصْلُوبِ إِلَى الْقِبْلَةِ فَقُمْ عَلَى مَنْكِبِهِ الْأَيْمَنِ وَ إِنْ كَانَ قَفَاهُ إِلَى الْقِبْلَةِ فَقُمْ عَلَى مَنْكِبِهِ الْأَيْسَرِ فَإِنَّ بَيْنَ الْمَشْرِقِ وَ الْمَغْرِبِ قِبْلَةً وَ إِنْ كَانَ مَنْكِبُهُ الْأَيْسَرُ إِلَى الْقِبْلَةِ فَقُمْ عَلَى مَنْكِبِهِ الْأَيْمَنِ وَ إِنْ كَانَ مَنْكِبُهُ الْأَيْمَنُ إِلَى الْقِبْلَةِ فَقُمْ عَلَى مَنْكِبِهِ الْأَيْسَرِ وَ كَيْفَ كَانَ مُنْحَرِفاً فَلَا تُزَايِلْ مَنَاكِبَهُ وَ لْيَكُنْ وَجْهُكَ إِلَى مَا بَيْنَ الْمَشْرِقِ وَ الْمَغْرِبِ وَ لَا تَسْتَقْبِلْهُ وَ لَا تَسْتَدْبِرْهُ الْبَتَّةَ قَالَ أَبُو هَاشِمٍ وَ قَدْ فَهِمْتُ إِنْ شَاءَ اللَّهُ فَهِمْتُهُ وَ اللَّهِ.»(الكافي، ج 3، ص 215)
شهید بودن زید با غیر مشروع بودن قیام او ناسازگار است.
این که این روایت بیش از تأیید، دلالتی بر شهادت زید ندارد از آن روست که طبق برخی نقل‌ها از جمله گزارش‌های تاریخی و روایات سلیمان بن خالد (کافی، ج 8، ص 161 و نیز ص 250)، زید در میدان تیر می‌خورد و او را به خانه‌ای می‌برند که در آنجا به شهادت می‌رسد. شبانه او را دفن می‌کنند ولی فردا سپاه بنی‌امیه بدن او را می‌یابند، بیرون می‌کشند و بردار می‌کنند. این احتمال وجود دارد که قبل از دفن شبانه، بر او نماز خوانده باشند که در این صورت لزومی برای اعاده‌ی نماز وجود ندارد. مگر این که کسی بگوید نماز خواندن امام صادق ع بر بدن زید-که در زمان شهادت زید ظاهراً در مدینه بوده است- نشان از ادای احترام حضرت بر پیکر زید بن علی و نشان از شأن بالای اوست که باز روایت ابو هاشم الجعفری با آنچه دربارهی نامشروع بودن قیام زید در ذهن شریف برخی از دوستان است، سازگار نیست. همین مطلب دربارهی این احتمال که زید قتیل معرکه نبوده باشد و بعد از معرکه شهید شده باشد هم قابل بیان است.
