بررسی معاطاة بودن نکاح به صرف عشق و علاقه

[علاوی]

7- نکاح معاطاتی
حضرت امام خمینی رحمه‌الله به لحاظ مبانی در بحث نکاح معاطاتی با تردید هستند، ولی تردیدی که به سمت تأیید نکاح معاطاتی، متمایل هستند، نه عدم صحت نکاح معاطاتی [علیرغم تردید داشتن امام؛  تمایل امام خمینی (س) بر تأیید کردن نکاح معاطاتی است].
درس فقه معاصر استاد هادی عباسی خراسانی؛ 1400/12/07
https://taghrir.ismc.ir/taghrir/101051


5- نکاح معاطاتی و فرق آن با ازدواج سفید
نکاح در معاطات... با ازدواج سفید، موضوعاَ فرق دارد. در نکاح معاطاتی، زندگی را شروع کردند و لفظ‌هایی برای شروع زندگی دارند، ولی [در نکاح معاطاتی] لفظ صریح عربی نیست. این با ازدواج سفید، فرق دارد که دو نفر به خاطر امیال‌شان با هم هستند. نکاح معاطاتی با ازدواج سفید، فرق دارد.
درس فقه معاصر استاد هادی عباسی خراسانی؛ 1400/12/21
https://taghrir.ismc.ir/taghrir/102675

همانطور که ملاحظه می شود از کلام استاد هادی عباسی بطور روشن تفاوت بین نکاح معاطاتی با ازدواج سفید ذکر نشده است. ولی استاد شهیدی پور بیانی دارند که از آن تفاوت بین نکاح معاطاتی و ازدواج سفید را این دانسته اند که در نکاح معاطاتی زن متعهد است به غیر از شوهرش با فرد دیگری ارتباط نداشته باشد بر خلاف ازدواج سفید که این گونه نیست. 
استاد شهیدی پور می فرمایند:

نکاح معاطاتی اگر هم صحیح باشد در جایی است که با این فعل، ابراز انشای زوجیت بکنند؛ نه اینکه ازدواج سفید راه بیندازند. باید زوجیت را با قول ابراز نکند، با فعل [زوجیت را] ابراز کند، نه اینکه دوستی و متخذات اخدان مطرح باشد. خود عرف نیز ازدواج سفید را به عنوان ازدواج و زوجیت نمی داند. یک نوع دوستی است که اسمش را ازدواج گذاشته اند و هیچ تعهدی به هم ندارند.

درس فقه معاصر استاد محمد تقی شهیدی پور زنجانی؛ 
موضوع: أدله دال بر امضای معاملات مستحدث /بورس /محرمات
جلسه 21 - چهارشنبه 1400/12/04 - احکام بورس

https://taghrir.ismc.ir/taghrir/103021

منبع اینجا

از کلام استاد شهیدی پور می توان برداشت کرد که از نظر استاد شهیدی پور تفاوت بین ازدواج سفید و نکاح معاطاتی در این است که در ازدواج سفید زن، متعهد نیست که در یک زمان ارتباطش منحصر در یک شوهر معاطاتی باشد بلکه حق خود می داند که همزمان با چند مرد در ارتباط باشد. بنابراین تعریف نکاح معاطاتی از نظر استاد شهیدی پور گویا این است که زن وقتی شوهر معاطاتی دارد خود را در ایام نکاح معاطاتی متعهد به ارتباط داشتن با همان یک شوهر معاطاتی بداند و با مرد دیگری ارتباط نداشته باشد. در این صورت این نکاح معاطاتی خواهد بود. 
دلیل ما برای این برداشت از کلام استاد شهیدی پور این است که استاد شهیدی پور تعریف ازدواج سفید را دوستی و متخدات اخدان آیه 25 سوره نساء ذکر کرده اند.

آیه ۲۵ سوره نساء به مردان می گوید با دخترانی که روابط دوستی مخفیانه ای با دیگران داشته اند ازدواج نکنید...
«فانکحوهن باذن اهلهن و اتوهن اجورهن بالمعروف محصنات غیر مسافحات و لا متخذات اخدان»
یعنی آنان را با اجازه خانواده هایشان به همسری خود در آورید و مهرشان را به طور پسندیده به آنان بدهید [به شرط آنکه] پاکدامن باشند و زناکار و دوست گیران پنهانی نباشند.