غریب بودن توقیع مشتمل بر عبارت لا فرق بینک و بینها الا انهم عبادک!!

[عرفان عزیزی]

مرحوم آیت الله خویی ذیل ترجمه ی خیر بن عبدالله فرمودند:اومجهول الحال است توقیعی را از محمد بن عثمان عمری نقل کرده که از اعمال ماه رجب است و این گونه شروع می شود اللهم انی اسئلک بمعانی جمیع ما یدعوک به ولاه امرک.این توقیع غریب از اذهان متشرعه است و نمی توان اذعان کرد که این روایت از معصوم صادر شده باشد.[1]
در نقد کلام ایشان می توان گفت:شیخ طوسی در مصباح المتهجد فرموده اخبرنی جماعه عن ابن عیاش.[2] مضامین غریب را جماعتی از اصحاب نقل نمی کنند.
مرجع ضمیر ها در عبارت لا فرق بینک و بینها به مقامات بر می گردد که ناظر به مقام ثبوتی امامت برای معصومین در دستگاه تکوین است بلافاصله حضرت فرمودند الا انهم عبادک و به جای ها از ضمیر هم استفاده کردند که ناظر به تجسد خارجی آن مقام الهی است که وجود مقدس اهل بیت هستند.
عبارت لا فرق هم می تواند دو معنا داشته باشد یکی به معنای تفاوت و دیگری به معنای جدایی.
۲۷/۱۱/۱۴۰۰

---

[1] 4359- خير بن عبد الله:
روى توقيعا عن أبي جعفر محمد بن عثان بن سعيد، و روى عنه ابن عياش، ذكره الشيخ في مصباح المتهجد في أعمال شهر رجب. أقول: هو مجهول الحال و ابن عياش ضعيف، و تقدم بعنوان أحمد بن محمد بن عبيد الله، و مضمون التوقيع الذي أوله (اللهم إني أسألك بمعاني جميع ما يدعوك به ولاة أمرك)، غريب عن أذهان المتشرعة و غير قابل للإذعان بصدوره عن المعصوم ع.معجم رجال الحدیث ج۸ص۸۷
[2] مصباح المتهجد ج۲ص۸۰۳

[میرزا مرتضی]

جماعتی از اصحاب که الزاما از اجلاء نبوده اند !
جماعت هم باید بررسی بشه که بر چند نفر صادق هست؟
و چه بسا مضامین ضعیفی که جماعتی نقل کرده باشند !
مضافا اینکه وقتی در یک دعا فقط یک جمله اش دارای خلل باشه ، تسامح بیشتری نسبت به جایی داده می شود که تمام مضمون ضعیف باشد.
علی ای حال به نظرم در اینکه حداقل این عبارت (ولو اینکه مضمونش صحیح باشد) خلاف ادب معهود و شناخته شده از ائمه در ادعیه و مناجات‌ ها هست ، تردیدی وجود ندارد !

[محمود رفاهی فرد]

فرمایش منقول از حضرت استاد واقعا غریب است. اولا تصور شده تعبیر اخبرنی جماعۀ عن ابن عیاش نشان می دهد که جماعتی از اصحاب این روایت را نقل کرده اند؛ در حالی که ظاهرا شیخ طوسی این حدیث را از کتاب عمل شهر رجب ابن عیاش اخذ کرده و چون از جماعتی از اصحاب، به جمیع کتب ابن عیاش طریق و اجازه داشته، تعبیر اخبرنی جماعه عن ابن عیاش را به کار برده است (ن ک فهرست شیخ، ذیل احمد بن محمد بن عیاش الجوهری). وانگهی، به فرض که جماعتی از اصحاب این روایت را نقل کرده باشند غریب بودن تعابیر این روایت و متفاوت بودن آن با تعابیر متواتری که تاکید بر بینونت کامل بین خالق و مخلوق می کند که روشن است و نمی توان به صرف نقل جماعتی این امر را نفی کرد. به هر حال واضح است که ادبیات مورد تاکید ائمه علیهم السلام ادبیات تنزیهی و نفی تشبیهی بوده و ادبیات این روایت، بر خلاف آن ادبیات است و همین هم موجب غریب بودن آن می شود.

[عرفان عزیزی]

جماعتی از اصحاب که الزاما از اجلاء نبوده اند !
جماعت هم باید بررسی بشه که بر چند نفر صادق هست؟
و چه بسا مضامین ضعیفی که جماعتی نقل کرده باشند !
مضافا اینکه وقتی در یک دعا فقط یک جمله اش دارای خلل باشه ، تسامح بیشتری نسبت به جایی داده می شود که تمام مضمون ضعیف باشد.
علی ای حال به نظرم در اینکه حداقل این عبارت (ولو اینکه مضمونش صحیح باشد) خلاف ادب معهود و شناخته شده از ائمه در ادعیه و مناجات‌ ها هست ، تردیدی وجود ندا

آقای خویی فرمودند غریب از اذهان متشرعه است نیاز نیست حتما از اجلاء‌باشند متشرع باشند کافی است.جماعت هم که حد اقل سه نفر هستند و شاید هم بیشتر مضامین غریب از اذهان متشرعه که جماعتی نقل کردند را بفرمایید.
خلاف ادب بودن را توضیح بیشتری بدهید دقت شود که خود عبد بودن یعنی تمام کمالات پیامبر و ائمه از خداست و آنها هیچ از خود ندارند چون عبد در برابر مولا هیچ از خودش ندارد بلکه من قبل المولی می باشد علاوه بر اینکه احتمال اینکه معنای لا فرق لا فراق باشد هم هست

[میرزا مرتضی]

به نظر بنده مراد ایشان از متشرعه ، صرف متدینین نیست و گرنه این همه مومنین در طول این سالها این دعا را خوانده اند و احساس غرابت نکرده اند ، بلکه چه بسا این فراز را دال بر علو این دعا دانسته اند ! لذا باید از دیدگاه افراد آشنا به کلمات معصومین بررسی شود.
برخی از روایات خلاف مسلم شأن معصومین هست و با این حال توسط روات انتقال داده شده و بعد از ایشان هم در کتب دیگر نقل شده است . لذا از نقل جماعتی (سه نفر !) نمی توان به اتقان مضمون دست یافت !

[میرزا مرتضی]

بنده عرض نکردم مضمون اشتباه است یا نیست ، بلکه گفتم این نوع صحبت کردن از مقامات ائمه(لا فرق بینک و بینهم !) ولو اینکه بعد مصححی آورده شود، در ادعیه دیگر مسبوق به سابقه نیست !(چنانچه در نگاه متشرعه ای هم که اهل دقت هستند ، محل سوال است.)
اما اگر معنا فرق ، فراق باشد ، استثنا الا آنهم عبادک زیاد همخوانی ندارد.

[عرفان عزیزی]

فرمایش منقول از حضرت استاد واقعا غریب است. اولا تصور شده تعبیر اخبرنی جماعۀ عن ابن عیاش نشان می دهد که جماعتی از اصحاب این روایت را نقل کرده اند؛ در حالی که ظاهرا شیخ طوسی این حدیث را از کتاب عمل شهر رجب ابن عیاش اخذ کرده و چون از جماعتی از اصحاب، به جمیع کتب ابن عیاش طریق و اجازه داشته، تعبیر اخبرنی جماعه عن ابن عیاش را به کار برده است (ن ک فهرست شیخ، ذیل احمد بن محمد بن عیاش الجوهری). وانگهی، به فرض که جماعتی از اصحاب این روایت را نقل کرده باشند غریب بودن تعابیر این روایت و متفاوت بودن آن با تعابیر متواتری که تاکید بر بینونت کامل بین خالق و مخلوق می کند که روشن است و نمی توان به صرف نقل جماعتی این امر را نفی کرد. به هر حال واضح است که ادبیات مورد تاکید ائمه علیهم السلام ادبیات تنزیهی و نفی تشبیهی بوده و ادبیات این روایت، بر خلاف آن ادبیات است و همین هم موجب غریب بودن آن می شود.

استاد در پاسخ به سوال شما فرمودند: ظاهر اخبرنی بدون قید اخذ از کتاب سماع یا قرائت است و الا شیخ تدلیس کرده است و اتفاقا اصل در روند انتقال احادیث نیز همین بوده شاهد قوی آن مجالس امالی است بله اگر جایی گفته شود اخبرنی بکتابه این امری دیگر است.شیخ صدوق آن قدر در مجالس تحدیث شرکت داشته که برخی به او گفتند بی جهت نیست این شدت عمل شما در امر حدیث. چون مولود به دعای حضرت حجت می باشید. و بر فرض هم که این به اتکای اجازه ی عام بوده آن جماعت حدیث را نخوانده که اجازه نمی دادند حدیث را حداقل خودشان خوانده بودند بعد اجازه می دادند.

نسبت به مضمون هم در موارد دیگری داریم که حضرات مطالب بسیار بلند بالا نسبت به خودشان مطرح کردند مثلا شیخ صدوق در خصال نقل کرده از امیرالمومنین إِيَّاكُمْ وَ الْغُلُوَّ فِينَا قُولُوا إِنَّا عَبِيدٌ مَرْبُوبُونَ‏ وَ قُولُوا فِي فَضْلِنَا مَا شِئْتُم‏ یا امیرالمومنین در جواب معاویه در نهج البلاغه فرمودند فانا صنائع ربنا و الناس بعد صنائع لنا.یا در روایتی پیامبر اسلام با اینکه مدتی طولانی در عمر شریف خود  فضائل امیرالمومنین را بیان کردند فرمودند:اگر گروهی از امت من همان کلام مسیحیان را در باره ی عیسی نمی گفتند در مورد تو چیزی می گفتم که خاک پای تو را می بوسیدند سُلَيْمُ بْنُ قَيْسٍ، قَالَ: سَمِعْتُ سَلْمَانَ يَقُولُ‏ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ لِعَلِيٍّ عَلَيْهِ السَّلَامُ:«لَوْ لَا أَنْ تَقُولَ طَوَائِفُ مِنْ أُمَّتِي مَا قَالَتِ النَّصَارَى فِي عِيسَى ابْنِ مَرْيَمَ لَقُلْتُ‏ فِيكَ‏ مَقَالَةً تَتَبَّعُ أُمَّتِي آثَارَ قَدَمَيْكَ فِي التُّرَابِ فَيُقَبِّلُونَه‏.انتهی
همین حیثیت عبودیت می تواند تشبیه به خالق را نفی کند چون عبد یعنی هر آنچه دارد از آن مولاست.

[عرفان عزیزی]

به نظر بنده مراد ایشان از متشرعه ، صرف متدینین نیست و گرنه این همه مومنین در طول این سالها این دعا را خوانده اند و احساس غرابت نکرده اند ، بلکه چه بسا این فراز را دال بر علو این دعا دانسته اند ! لذا باید از دیدگاه افراد آشنا به کلمات معصومین بررسی شود.
برخی از روایات خلاف مسلم شأن معصومین هست و با این حال توسط روات انتقال داده شده و بعد از ایشان هم در کتب دیگر نقل شده است . لذا از نقل جماعتی (سه نفر !) نمی توان به اتقان مضمون دست یافت !

خلاف ظاهر است ایشان گفته متشرعه و ظاهرا مرادشان معمول متشرعه است.استاد نگفتند با نقل سه نفر پی به اتقان می بریم گفتند یکی از شواهدی که غرابت مضمون نزد متشرعه را می کاهد نقل جماعت است و الفرق بینهما واضح.اگر فرق فراق باشد استثناء هم درست است یعنی معصومین معیت با خدای تعالی داشته اند ولی در عین حال عبد بودند

[میرزا مرتضی]

نقل شما این بود «مضامین غریب را جماعتی از اصحاب نقل نمی کنند» ، بنده هم مطابق همین عبارت قضاوت کردم.
ترجمه ای که شما ارائه دادید . الا از معنای استثنا تهی شده است ! و همین مطلب خلاف ظاهر است .
برداشت بنده هم از کلام آقای خویی با وجود قراین بود.

[میرزا مرتضی]

روایاتی هم که بیان کردید فارغ از نکاتی که در توجیه برخی از آنها مطرح است ، هیچکدام محذور مذکور را ندارد.