بررسی مانعیت موافقت التزامیه از اجرای اصل

[خیشه]

یک بحثی وجود دارد که ایا اگر اجرای اصل باعث مخالفت التزامیه بشود مانعیت برای اجرای اصل دارد یا نه؟ البته این بحث در جایی است که مخالفت عملیه لازم نیاید.
مرحوم آخوند گفته ممکن است ما وجوب التزام را قبول کنیم و اینکه موافقت التزامیه واجب است ولی تعلیقی است نه منجز. موافقت التزامیه واجب است اگر خود شارع مخالفتش را اذن ندهد. موافقت التزامیه واجب است، یک دلیل شرعی ندارد و نهایت دلیل عقل بود که گفت شکر منعم لازم است و مقتضای شکر منعم آن است که در مقابل احکام منعم خاضع باشید. این حکم عقل معلق است به اینکه خود شارع و منعم، اذن در مخالفت ندهد. وقتی که تعلیقی شد، ولو تنافی را قبول کنیم و این اصول با موافقت التزامیه منافات دارند، باز هم اصول جاری می‌شوند چون موافقت التزامیه معلق است و اصول عملیه همان اذن شارع است.
اما به نظر می‌رسد همانطور که شارع نمی‌تواند به مخالفت عملیه اذن دهد، کذلک عقل می‌گوید نمی‌شود شارع به مخالفت التزامیه خودش اذن دهد و بگوید شکر نکن.
ظاهرا مرحوم آخوند در باب علم اجمالی به این پاسخ تعلیقی حتی در مخالفت عملیه ملتزم شده و گفته در حدیث کل شیئ لک حلال حتی تعلم انه حرام بعینه گفته قاعده حل در هر دو ظرف جاری می‌شود. گرچه ایشان در هامش از این پاسخ عدول کرده است
جلسه 90 تاریخ 11 بهمن ماه 1401