نادرست بودن قرائت قذر به شکل فعل در حدیث طهارت

[مسعود عطار منش]

مرحوم آقای صدر به تبع برخی دیگر از بزرگان احتمال فعل بودن واژه قذر در حدیث کل شیء نظیف حتی تعلم انه قذر را مطرح نموده و از آن نتایجی گرفته اند.
به عقیده ما مجموعه قرائنی که در مورد این حدیث وجود دارد منشا اطمینان به نادرست بودن این احتمال می باشد.
یکی از شواهد نادرست بودن این احتمال آن است که هیچکس (جز عده اندکی همچون شهید صدر) چنین احتمالی را مطرح نکرده است که شاهد عرفی نبودن این احتمال است.
شاهد دیگر بر این مطلب تقابل قذر با واژه نظیف است که چون نظیف به شکل وصف وارد شده علی القاعده قذر نیز باید به شکل وصف خوانده شود نه فعل.
۰شاهد دیگر روایاتی است که به لحاظ سبک تعبیر با حدیث طهارت مشابهت دارد، مثلا در حدیث حل کل شیء هو لک حلال حتی تعلم انه حرام دو وصف حلال و حرام در مقابل یکدیگر قرار گرفته است که هر دو وصف هستند.
نکته دیگری که در اینگونه موارد باید مورد توجه قرار گیرد آن است که حتی اگر از مجموعه قرائن اطمینان حاصل نشود نیز ظن در این گونه موارد حجت است چون آن ادله ای که حجیت متن مکتوب را اثبات می کند نتیجه اش قرائت آن متون به شکل متعارف است که در حقیقت به انسداد صغیر در حجیت قرائت متن مکتوب بازگشت دارد.
درس خارج اصول جلسه116 مورخ1402/03/08