تفاوت وضع تعیینی با وضع تعینی بر اساس مسلک قرن اکید

[مسعود عطار منش]

مرحوم آقای صدر در توضیح مسلک قرن اکید می­فرماید قرن اکید گاهی ناشی از عامل کمّی است و گاهی ناشی از عامل کیفی است[1]. عامل کمّی همان تکرّر مقارنت دو شیء با یکدیگر است که قرن اکید را ایجاد نموده و باعث می­شود تصور احد المقترنین، تصور دیگری را به همراه داشته باشد. مقصود از عامل کیفی، ویژگی خاصی است که بین این دو پدیده موجود است. ایشان چنین مثال زده است که شخصی به حلّه می­رود و در آنجا یک پشه­ های خاصی می­بیند که او را گزیده­ اند و این ویژگی باعث شده هر وقت حلّه را تصور می­کند خاطرۀ آن پشه­ ها برایش زنده می­شود و چه­ بسا احساس درد هم بکند. به عبارت دیگر ممکن است این اقتران یکبار رخ داده باشد اما به لحاظ کیفی همین یکبار آن­قدر عمیق بوده که قرن اکید را ایجاد کرده است.
مرحوم آقای صدر بر این باور است که در وضع تعیینی، عامل کیفی و در وضع تعیّنی، عامل کمّی منشأ ایجاد قرن اکید است.

---

[1] مباحث الاصول چ1 ق1 ص101

درس خارج اصول جلسه3 مورخ5مهر1402