18-اسفند-1396, 13:25
پاسخ به اشکال سید حایری
پاسخ اول
حرج به معنای مشقت شدید و عجز عرفی است نه عجز عقلی. ادله ی لاحرج ادله ای امتنانی هستند که اگر از شارع صادر نمیشدند ،عقل حکم به وجوب اطاعت میکرد. لذا اگر ادله لاحرج شامل فرض تزاحمی که جمع بین امتثالین مشقت شدیده دارد نشود مکلف باید هردو را امتثال کند.
آیا شما ملتزم میشوید که کسی که ایستاده خواندن نماز ظهر و عصرش با هم (جمع بین امتثالین) موجب مشقت شدیده بر اوست باید هردو نماز را ایستاده بخواند؟
پاسخ دوم
برای تعیین حرجی بودن یک تکلیف باید مسایل مختلفی لحاظ شود.
اولا متعلق فی حد ذاته
ثانیا میزان توانایی هر مکلف
ثالثا تکالیف دیگری که بر دوش مکلف قرار داده شده
مثال: نوشیدن یک لیوان آب هنگام بلند شدن از خواب حرجی نیست اما برای کسی که بعد از بلند شدن سه لیوان آبمیوه نوشیده ،نوشیدن یک لیوان آب مشقت شدیده دارد. لذا مولایی که امر به نوشید سه لیوان آبمیوه هنگام بلند شدن از خواب کرده بوده اگر امر کند به نوشیدن یک لیوان آب هنگام بلند شدن از خواب عرفا این تکلیفش حرجی است.
پاسخ سوم
ما جعل علیکم فی الدین من حرج ،نگاه جزیی به تک تک تکالیف فی حد ذاته نیست بلکه نگاهی کلان به مجموعه دین است. در نگاه کلان مولا میداند که بین خطاباتش در موارد زیادی تزاحم رخ خواهد داد به نحوی که جمع بین دوتکلیف مشقت شدیده خواهد داشت لذا برای اینکه بخاطر دین مشقت شدیده ای بردوش مکلف نیافتد مولا فرموده ما جعل علیکم فی الدین من حرج
پاسخ اول
حرج به معنای مشقت شدید و عجز عرفی است نه عجز عقلی. ادله ی لاحرج ادله ای امتنانی هستند که اگر از شارع صادر نمیشدند ،عقل حکم به وجوب اطاعت میکرد. لذا اگر ادله لاحرج شامل فرض تزاحمی که جمع بین امتثالین مشقت شدیده دارد نشود مکلف باید هردو را امتثال کند.
آیا شما ملتزم میشوید که کسی که ایستاده خواندن نماز ظهر و عصرش با هم (جمع بین امتثالین) موجب مشقت شدیده بر اوست باید هردو نماز را ایستاده بخواند؟
پاسخ دوم
برای تعیین حرجی بودن یک تکلیف باید مسایل مختلفی لحاظ شود.
اولا متعلق فی حد ذاته
ثانیا میزان توانایی هر مکلف
ثالثا تکالیف دیگری که بر دوش مکلف قرار داده شده
مثال: نوشیدن یک لیوان آب هنگام بلند شدن از خواب حرجی نیست اما برای کسی که بعد از بلند شدن سه لیوان آبمیوه نوشیده ،نوشیدن یک لیوان آب مشقت شدیده دارد. لذا مولایی که امر به نوشید سه لیوان آبمیوه هنگام بلند شدن از خواب کرده بوده اگر امر کند به نوشیدن یک لیوان آب هنگام بلند شدن از خواب عرفا این تکلیفش حرجی است.
پاسخ سوم
ما جعل علیکم فی الدین من حرج ،نگاه جزیی به تک تک تکالیف فی حد ذاته نیست بلکه نگاهی کلان به مجموعه دین است. در نگاه کلان مولا میداند که بین خطاباتش در موارد زیادی تزاحم رخ خواهد داد به نحوی که جمع بین دوتکلیف مشقت شدیده خواهد داشت لذا برای اینکه بخاطر دین مشقت شدیده ای بردوش مکلف نیافتد مولا فرموده ما جعل علیکم فی الدین من حرج
