7-بهمن-1398, 12:44
انحصار ولایت وضعیه فقیه به مصالح عامه یا اطلاق آن
اینکه ولایت وضعیه در مورد ولایت پیامبر و ائمه علیهم السلام دائر مدار مصالح عامه است و یا مطلق، محل بحث است؛ لکن مرحوم امام میفرمایند ولایت مذکور نسبت به ولی فقیه قطعا به مصالح عامه مقید است.
شبههای که در مورد پیامبر و معصومین وجود دارد این است که ظاهر از کلمهی مؤمنین در ﴿النبی اولی بالمؤمنین من انفسهم﴾ آن است که عنوان «جماعت مؤمنین» مولی علیه میباشند؛ یعنی عنوان ولایت بر مومنین -به عنوان یک مجموعه- ثابت است و به دلالت کلمهی ولایت نیز زعیم جامعه نیز در اعمال ولایت خویش میباید مصلحت مولیعلیه -یعنی عامه مسلمین- را در نظر بگیرد؛ کما اینکه مستفاد از ان والده هو الذی یلی امره[1] این است که ولی میبایست مصلحت مولیعلیه را رعایت کند.
مشهور چنین قائلند و در مقابل برخی قائل شدهاند که حتی اگر پیامبر همسر خویش را امر به طبخ غذا کند، اطاعت بر او واجب است به دلیل ﴿النبی اولی بالمؤمنین من انفسهم﴾.
و اما اینکه پیامبر به علل و مصالحی از بعض امور امتناع میکردهاند -مثل احتراز ایشان از قیمتگذاری و تسعیر- نمیتواند دلیل بر عدم ثبوت ولایت وضعیه برای ایشان نیست؛ به قول مرحوم امام قدس سره اینکه پیغمبر صلی الله علیه وآله در شرائط سادهی آن روز جامعه مدینه اعمال ولایت نکرده و اقدام به قیمت گذاری نکردهاند به این معنا نیست که در حکومت ولایت بر تسعیر و نرخگذاری ندارد ولو تسعیر به مصلحت عامه باشد.
[1] الکافی، محمد بن یعقوب کلینی، ج۷، ص۳۱.
اینکه ولایت وضعیه در مورد ولایت پیامبر و ائمه علیهم السلام دائر مدار مصالح عامه است و یا مطلق، محل بحث است؛ لکن مرحوم امام میفرمایند ولایت مذکور نسبت به ولی فقیه قطعا به مصالح عامه مقید است.
شبههای که در مورد پیامبر و معصومین وجود دارد این است که ظاهر از کلمهی مؤمنین در ﴿النبی اولی بالمؤمنین من انفسهم﴾ آن است که عنوان «جماعت مؤمنین» مولی علیه میباشند؛ یعنی عنوان ولایت بر مومنین -به عنوان یک مجموعه- ثابت است و به دلالت کلمهی ولایت نیز زعیم جامعه نیز در اعمال ولایت خویش میباید مصلحت مولیعلیه -یعنی عامه مسلمین- را در نظر بگیرد؛ کما اینکه مستفاد از ان والده هو الذی یلی امره[1] این است که ولی میبایست مصلحت مولیعلیه را رعایت کند.
مشهور چنین قائلند و در مقابل برخی قائل شدهاند که حتی اگر پیامبر همسر خویش را امر به طبخ غذا کند، اطاعت بر او واجب است به دلیل ﴿النبی اولی بالمؤمنین من انفسهم﴾.
و اما اینکه پیامبر به علل و مصالحی از بعض امور امتناع میکردهاند -مثل احتراز ایشان از قیمتگذاری و تسعیر- نمیتواند دلیل بر عدم ثبوت ولایت وضعیه برای ایشان نیست؛ به قول مرحوم امام قدس سره اینکه پیغمبر صلی الله علیه وآله در شرائط سادهی آن روز جامعه مدینه اعمال ولایت نکرده و اقدام به قیمت گذاری نکردهاند به این معنا نیست که در حکومت ولایت بر تسعیر و نرخگذاری ندارد ولو تسعیر به مصلحت عامه باشد.
[1] الکافی، محمد بن یعقوب کلینی، ج۷، ص۳۱.