تفکیک انحلال ثبوتی و اثباتی

[مسعود عطار منش]

درس اصول مورخ 05/09/140‪1
ما دو گونه انحلال داریم:
1. انحلال ثبوتی به این نحو است که حکم ثبوتا به عدد افراددموضوع منحل می شود.
2. اتحلال اثباتی به این نحو است که در مقام اثبات و مقام استظهار، ظهور دلیل در شمول نسبت به هر فرد را غیر از ظهورش نسبت به فرد دیگر بدانیم.
ایشان انحلال اثباتی را نپذیرفتند و فرمودند دلیل با دال واحد افرادش را در بر می گیرد و ظهورات عدیده ندارد.
نتیجه این بحث این می شود که اگر دلیل ما در معرض تقیید به یکی از دو قیدی باشد که یک قید مثلا 2فرد و قید دیگر مثلا 5فرد را از تحت دلیل خارج می کند نمی توان گفت قید دوم به دلیل خروج تعداد بیشتری از افراد از تحت دلیل، خلاف ظاهر بیشتری دارد لذا میزان خروج افراد دلیل ترجیح یک قید بر قید دیگر نیست.