مبنایی متفاوت در بحث تقدیم امارات بر اصول

[مسعود عطار منش]

در کلمات قوم تقدیم امارات بر اصول مفروغ عنه و مسلم انگاشته شده و بحث در وجه تقدیم امارات است.
اما مرحوم ایروانی این مطلب را انکار نموده و فرموده است دلیلی وجود ندارد در همه موارد امارات را بر اصول مقدم بدانیم. تقدیم هر یک از اماره و اصل وابسته به لسان دلیل این دو است. هر یک از این دو که به لسان جعل الیقین و نفی الشک صادر شده باشد بر دیگری مقدم است.
در مورد فرمایش ایشان دو نکته وجود دارد:
1. نکته اول آن است که اگر تقریب ورود امارات بر اصول را بپذیریم دیگر نوبت به فرمایش ایشان می رسد و ما نیز این تقریب را پذیرفته‌ایم لذا فرمایش ایشان طبق نظر ما ناصحیح است.
نکته دوم این است که فرمایش ایشان مبتنی بر آن حکومت دلیلی که صرفا در لسانش جعلَ الیقین و نفی الشک صورت گرفته را بپذیریم ولی ما معتقدیم مجرد اینکه در یک دلیل جعل العلم و نفی الشک صورت گرفته باشد برای حکومت آن کافی نیست بلکه باید این جعل الیقین و نفی الشک علاوه بر نفی آثار طریقی شک ناظر به آثار موضوعی شک نیز باشد چون جریان اصل عملی از آثار موضوعی شک است و دلیلی که می گوید با قیام اماره شما دیگر شک ندارید معلوم نیست ناظر به نفی آثار موصضوعی شک بوده باشد.
درس خارج اصول جلسه105 مورخ1402/02/20