19-بهمن-1395, 12:41
روایت تطوّق
روایت مورد استدلال جهت حجیت تطوق برای اثبات اول ماه، در کتب اربعه چنین آمده است:
إِذَا تَطَوَّقَ الْهِلَالُ فَهُوَ لِلَيْلَتَيْنِ وَ إِذَا رَأَيْتَ ظِلَّ رَأْسِكَ فِيهِ فَهُوَ لِثَلَاثِ لَيَالٍ.
ترجمه: از امام صادق عليه السّلام كه فرمود: «وقتى كه هلال به صورت طوق درآيد، پس آن، ماه دوشبه است، و چون سایه ی سرت را در آن ببينى، پس آن ماه سه شبه است»
هیچ تفاوتی در نقل قسمت مورد بحث ما وجود ندارد ولی در تهذیب و وسایل، کلمه «لیال» در انتهای حدیث نیامده است که با توجه به وجود این کلمه در کافی و استبصار و من لایحضر، به احتمال قریب به یقین، این کلمه در روایت بوده است و حذف آن سهوی بوده.
سند و آدرس روایت در کتب اربعه به شرح زیر است:
أَحْمَدُ بْنُ إِدْرِيسَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَحْمَدَ عَنْ يَعْقُوبَ بْنِ يَزِيدَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مُرَازِمٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَال... (کلینی، کافی (انتشارات اسلامیه)، ج4، ص78)
وَ رَوَى مُحَمَّدُ بْنُ مُرَازِمٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَال... (صدوق، من لایحضره الفقیه، ج2، ص124)
سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ عَنْ يَعْقُوبَ بْنِ يَزِيدَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مُرَازِمٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَال... (طوسی، تهذیب الاحکام، ج4، ص178) و همین سند در (طوسی، استبصار، ج2، ص75)
آدرس روایت در وسائل الشیعه: (عاملی، وسائل الشیعه، ج10، ص281)
تمام راویان در سند کافی و تهذیب و استبصار، ثقه و امامی هستند.
طریق مرحوم شیخ طوسی به سعد بن عبد الله در مشیخه تهذیب (مشاهده) و استبصار هم صحیح است.
پس این سه سند تام و صحیح می باشد.
اما سند در روایت منقول در من لا یحضره الفقیه، طریق مرحوم صدوق به محمد بن مرازم مشخص نیست و در مشیخه هم نامی از محمد بن مرازم نیاورده است و این سند معلق می شود و حجیت آن اشکال دارد مگر اینکه استناد جزمی مرحوم صدوق به محمد بن مرازم را برای حجیت سند تا ایشان کافی بدانیم.
روایت مورد استدلال جهت حجیت تطوق برای اثبات اول ماه، در کتب اربعه چنین آمده است:
إِذَا تَطَوَّقَ الْهِلَالُ فَهُوَ لِلَيْلَتَيْنِ وَ إِذَا رَأَيْتَ ظِلَّ رَأْسِكَ فِيهِ فَهُوَ لِثَلَاثِ لَيَالٍ.
ترجمه: از امام صادق عليه السّلام كه فرمود: «وقتى كه هلال به صورت طوق درآيد، پس آن، ماه دوشبه است، و چون سایه ی سرت را در آن ببينى، پس آن ماه سه شبه است»
هیچ تفاوتی در نقل قسمت مورد بحث ما وجود ندارد ولی در تهذیب و وسایل، کلمه «لیال» در انتهای حدیث نیامده است که با توجه به وجود این کلمه در کافی و استبصار و من لایحضر، به احتمال قریب به یقین، این کلمه در روایت بوده است و حذف آن سهوی بوده.
سند و آدرس روایت در کتب اربعه به شرح زیر است:
أَحْمَدُ بْنُ إِدْرِيسَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَحْمَدَ عَنْ يَعْقُوبَ بْنِ يَزِيدَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مُرَازِمٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَال... (کلینی، کافی (انتشارات اسلامیه)، ج4، ص78)
وَ رَوَى مُحَمَّدُ بْنُ مُرَازِمٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَال... (صدوق، من لایحضره الفقیه، ج2، ص124)
سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ عَنْ يَعْقُوبَ بْنِ يَزِيدَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مُرَازِمٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَال... (طوسی، تهذیب الاحکام، ج4، ص178) و همین سند در (طوسی، استبصار، ج2، ص75)
آدرس روایت در وسائل الشیعه: (عاملی، وسائل الشیعه، ج10، ص281)
تمام راویان در سند کافی و تهذیب و استبصار، ثقه و امامی هستند.
طریق مرحوم شیخ طوسی به سعد بن عبد الله در مشیخه تهذیب (مشاهده) و استبصار هم صحیح است.
پس این سه سند تام و صحیح می باشد.
اما سند در روایت منقول در من لا یحضره الفقیه، طریق مرحوم صدوق به محمد بن مرازم مشخص نیست و در مشیخه هم نامی از محمد بن مرازم نیاورده است و این سند معلق می شود و حجیت آن اشکال دارد مگر اینکه استناد جزمی مرحوم صدوق به محمد بن مرازم را برای حجیت سند تا ایشان کافی بدانیم.
