نکته علمی: نحوه تحلیل حمل بر مثالیت

[مسعود عطار منش]

فرمایش شما کاملا متین است و این که وجه استظهار عرف چیست از اهمیت ویژه ای در مباحث علمی برخوردار است و لکن این نکته را اجمالا عرض کنم که نحوۀ تحلیل  یا به تعبیر شما توجیه استظهارات در برخی مباحث علمی ، ثمره دارد فلذا هم لازم است به وجه استظهار توجه شود و هم لازم است به تحلیل یا توجیه استظهارات توجه شود .
بعنوان مثال در آیه شریفۀ «المطلقات یتربصن بانفسهن ثلاثه قروء و لا یحل لهن ان یکتمن ما خلق الله فی ارحامهن و بعولتهن احق بردهن فی دلک ...» یک بحث اصولی مطرح شده است که ضمیر بعولتهن به تمام افراد مطلقات بر نمی گردد بلکه فقط به مطلقات رجعی بر می گردد چون احق به رد بودن بعوله (شوهران) در طلاق رجعی معنا دارد نه بائن ؛ آن بحث عبارت از این است که تعقیب عام (مطلقات) به ضمیری که به بعض افرادش باز میگردد (بعولتهن) آیا موجب تخصیص یا اجمال عام می شود یا نه ؟
یکی از جهات تاثیر گذار در این بحث این است که اختصاص ضمیر بعولتهن به مطلقات رجعی را چگونه تحلیل یا توجیه کنیم . این بحث را استاد در فقه امسال (سال 96) مفصل ذیل ایۀ شریفه مطرح کردند .
خلاصه عرض بنده این است که طلبه اگر بخواهد به فهم صحیح و دقیق متون برسد باید علاوه بر توجه به وجه استظهار به تحلیل و توجیه استظهارات هم واقف باشد .