10-بهمن-1401, 16:31
(23-دي-1401, 20:12)مسعود عطار منش نوشته: پس در انحلال ثبوتی حکم (در عموم استغراقی و امثال آن) در همه مراحلش اعم از مرحله حب و اعتبار و امتثال، انحلالی است اما همان طور که اشاره شد معنای این انحلال این نیست که انشائات و جعل های متعدد وجود دارد چون ممکن است با انشاء و جعل واحد منشأها و مجعولات متعدد را ایجاد کرد و در بحث انحلال این نکته را متذکر شدیم که برخی از نقضهایی که مرحوم امام به نظریه انحلال وارد کردند و در مقابلش نظریه خطابات قانونی را برگزیدند ناشی از خلط بین انحلال انشاء و انحلال منشاء می باشد یعنی ایشان تصور کرده نظریه انحلال مربوط به عالم جعل و انشا بوده لذا به آن اشکال نموده که واضح است که ان شاء و جعل متعددی نیز در حالی که نظریه انحلال مربوط به عالم منشاء و مجعول است نه عالم جعل.
اشکال مرحوم امام به انحلالی ها به انحلال در جعل و انشاء نیست؛ چون طبق خطالات قانونیه، ثمره ای هم بر آن مترتب نیست بلکه آنچه مایز بین خطابات قانونیه و انحلال است این است که طبق همه مبانی در انحلال، چه مانند آیت الله وحید انحلال در جعل قائل باشند چه مانند مرحوم نائینی و شهید صدر انحلال در جعل قائل نباشند و فقط انحلال در مجعول و منشی را قائل باشند، منشی و مجعول متعدد و متکثر است؛ یعنی فعلیتها یا همان منشی ها متعدد می شود. در حالی که طبق همه مبانی خطابات قانونیه تکثر مکلفین موجب تعدد فعلیتها و منشی ها و مجعولات نمی شود بلکه این تکثر دخیل در تنجز است، بنابراین اینکه انحلالی ها در جعل و انشاء تعدد و تکثر قائل باشند یا قائل نباشند، ضرری به اشکالات مرحوم امام که به تعدد منشئات و فعلیت ها است نمی زند. الحمد لله رب العالمین.
